• Με ευχαριστίες στον συγγραφέα και ποιητή Άντη Ροδίτη που μου άνοιξε τα μάτια για την υπόγεια διαδρομή της διωκόμενης ποίησης στην Κύπρο.
Στο πιο κάτω άρθρο του κου Γιαννάκη Ομήρου με αφορμή την επέτειο της καταστροφικής κατάληψης της εξουσίας στην Αθήνα από την στρατιωτική χούντα το 1967, μπορούμε να δούμε χειροπιαστά την μεθόδευση της παραχάραξης, την απόκρυψη της αλήθειας και την δημιουργία πολιτικής "πραγματικότητας" εκ του μηδενός.
• Στο άρθρο του κου Ομήρου γίνεται μια έντεχνη απόκριψη του ότι ο ελληνισμός εκείνη την εποχή υπέφερε στενάζοντας κάτω από ΔΥΟ δικτατορίες: μια στην Λευκωσία και μια στην Αθήνα.
• Ο συγγραφέας - και όλο του το πολιτικό συνάφι - αναγνωρίζει την αντίσταση μόνο από το χρονικό σημείο από όπου "αναμείχθηκε" ο ίδιος. Όλος ο υπόλοιπος λαός "φταίει": θα δείτε στο άρθρο του πόσον έντεχνα επιρρίπτει ευθύνες και καλλιεργεί ενοχές εις βάρος όλων... εκτός από τον εαυτό του. Αποκρύπτει το ότι επέλεξε να συμμαχήσει με την μία δικτατορία εναντίον της άλλης προσποιούμενος πως αυτό είναι "αντίσταση"! Παρασιωπεί την ΟΡΓΑΝΙΚΗ δημοκρατική αντίσταση στην χούντα που είχε δημιουργηθεί και εκδηλωθεί μέσα από τον ίδιο τον στρατό από την πρώτη νύκτα κιόλας του πραξικοπήματος. Για παράδειγμα η πράξη αντίστασης του υψηλόβαθμου αξιωματικού των καταδρομών Γεώργιου Καρούσου:
■ Το βράδυ της 21ης Απρ. 1967 ξημερώνοντας δηλαδή προς την 21η, ο Καρούσος ήταν Αξιωματικός Επιχειρήσεων στο Πρώτο Σώμα Στρατού, υπεύθυνος για την εφαρμογή του σχεδίου του πραξικοπήματος. Όταν έλαβε τις οδηγίες της εκδόσεως των σημαντικών διαταγών για να κινηθεί το στράτευμα και να ανατρέψει την έννομη Κυβέρνηση, μπροστά σε 300 άλλους αξιωματικούς, ο Καρούσος ΑΡΝΗΘΗΚΕ να εκτελέσει και το δήλωσε ενώπιον όλων κατάφατσα στον στρατηγό Γιαράκο που εκείνη τη νύκτα εκτελούσε χρέη Διοικητή του Σώματος. Ο Καρούσος περιγράφει τα υπηρεσιακά του καθήκοντα για την πραγμάτωση του πραξικοπήματος ως εξής: "Εγώ έπρεπε να εκδώσω τις εντολές για τις συλλήψεις των [πολιτικών και άλλων προσώπων], τις ενεργοποιήσεις των μονάδων, τις τοποθετήσεις τμημάτων στα επίκαιρα σημεία για την εξασφάλιση, όπως ήταν ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ και λοιπά και την ενημερότητα μέχρι και του τελευταίου στρατιώτη στις εξελίξεις." Αντιστάθηκε όμως ανοικτά με εντιμότητα και αξιοπρέπεια: φανερά και ενώπιον όλων είπε "ΟΧΙ", αρνήθηκε να εκτελέσει τις διαταγές και αμέσως υπέβαλε την παραίτηση του γραπτώς. "«Υποβάλλω την παραίτηση μου. Ως μη επιθυμών να συμμετάσχω εις εθνικό έγκλημα», έγραψε. "Βαρύ το 'ολίσθημα μου'", δήλωσε αργότερα σχολιάζοντας τα γεγονότα "και χαρακτηρίσθηκα πάραυτα κομμουνιστής".
Μετά από αυτά ο Καρούσος συνελήφθει από την στρατιωτική αστυνομία του Δ. Ιωαννίδη και υπεβλήθει σε ευφάνταστες κακοποιήσεις. Όταν μερικά χρόνια αργότερα μου διηγήθηκε μερικά από τα βασανιστήρια στα οποία τον υπέβαλε η χούντα, έφριξα με το πόσο αρρωστημένη "δημιουργικότητα" μπορεί να επινοήσει ο αυταρχικός άνθρωπος που κατέχει εξουσία, άμα είναι να βασανίσει τον συνάνθρωπο του.
Αυτός είναι ο άνθρωπος που υπηρέτησε ως Διοικητής της ΕΟΚΑ β μόλις απέθανε ο Γρίβας, και που την Άνοιξη του '74 κήρυξε εκεχειρία, γλυτώνοντας την Κύπρο από κλιμάκωση του εμφυλίου πολέμου που είχε αρχίσει το '72.
• Η συνθηματολογία της εκκλησιαστικής-κομματικής δικτατορίας στην Κύπρο παρουσίαζε τότε (και ακόμα παρουσιάζει) την Ενωτική και Δημοκρατική Αντιπολίτευση ως τάχα προέκταση της χούντας, ενώ στην πραγματικότητα αυτή η παράταξη αγωνίστηκε ΕΝΑΝΤΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΕΣ, και τσακίστηκε πολεμώντας τες.
• Οι δύο δικτατορίες ενεπλάκησαν σε ένα απαιχθέστατο και χυδαίο χορό ταυτόχρονης ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ και ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΑΣ ανάμεσα τους που διήρκεσε εφτά χρόνια. Και στο αποκορύφωμα εκείνης της πολιτικοστρατιωτικής φρενίτιδας έκαψαν την Κύπρο.
• Στο κείμενο του κου Ομήρου εμφανίζεται και μια ΝΕΑ ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ!
Πέρασαν τόσες δεκαετίες και ακόμα οι νοσταλγοί της άνομης εξουσίας με την οποία ταυτίστηκαν όχι μόνο δεν μετανοούν μα εφευρίσκουν και νέα ψέμματα για να δικαιολογήσουν την πορεία τους. Το ποίημα με τίτλο «Ονήσιλλος» που έγραψε ο Παντελής Μηχανικός αναφερόμενος στο ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου είχε καταπροδώσει τον αγώνα για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και επέλεξε να κουφαίνει στα μηνύματα που λάμβανε από τον λαό και από την ιστορία, παρουσιάζεται πιο κάτω από τον παραχαράκτη ως τάχα διαμαρτυρία του ποιητή για την υποτιθέμενη διείσδυση της ελλαδικής χούντας στην Κύπρο. Ενώ ήταν και είναι γνωστό ότι ο Παντελής Μηχανικός ήταν και παρέμεινε διαχρονικά αφοσιωμένος στα ιδανικά του ενωτικού αγώνος ΚΑΙ του αγώνος για την δημοκρατία στην Κύπρο που είχε καταλυθεί από την ίδια της την Κυβέρνηση.
Είναι γνωστό πως ο ποιητής θεωρούσε την εκκλησιαστική δικτατορία στην Κύπρο αφόρητη και άδικη, και υπαίτιο για την καταστροφή μας. Αυτά επιβεβαιώνουν και δύο μελετητές του έργου του ποιητή σε πολλαπλές τους αναφορές: οι λόγιοι Άντης Ροδίτης και ο Λευτέρης Παπαλεοντίου έχουν γράψει πολλά για το θέμα.
Δεν είναι τυχαίο αυτό που είχε γράψει η Αλεξάνδρα Γαλανού:
"Όταν το 1975 η τρίτη και τελευταία ποιητική του συλλογή με τον τίτλο «Κατάθεση» θεωρήθηκε από τους κριτικούς και την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων ως το καλύτερο βιβλίο προς βράβευση, η Επιτροπή αποφάσισε να δοθεί το πρώτο βραβείο στην ποιητική συλλογή του Μηχανικού. Τότε όμως με παρέμβαση του Υπουργού Παιδείας ακυρώθηκε η απόφαση γιατί πίστευαν ότι κάποιοι αιχμηροί στίχοι σε ποιήματα της συλλογής περιείχαν νύξεις κατά του Μακαρίου και της τότε διακυβέρνηση του."
Αλεξάνδρα Γαλανού: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
http://stinkyprotithallassofiliti.blogspot.com/2015/01/blog-post_11.html
Όταν διαβάσετε τις παραπομπές πιο κάτω θα μείνετε άναυδοι με το θράσος του παραχαράκτη!
Δύο ποιήματα του Παντελή Μηχανικού ζωγραφίζουν πολύ έντονα το Μακαριακό καθεστώς με τα στημένα του "μεγαλεπήβολα" συλλαλητήρια και την αρρωστημένη διευθέτηση πελατειακών σχέσεων για διανομή προνομίων με την οποία λειτουργούσε το προσωπολατρικό σύστημα εξουσίας:
ΑΓΩΓΗ
Τον έβλεπα συχνά
πού οδηγούσε τη γυναίκα του
στα ιδιαίτερα τού Κομισάριου
για να εξασφαλίσει μια προαγωγή.
Κάτι, τέτοια
ήταν συνήθειες του καιρού μας
και δεν έδωσα ιδιαίτερη προσοχή
σ’ ένα ζήτημα ρουτίνας.
Μια μέρα που τον έβλεπα
να παίρνει τη γυναίκα του στον Κομισάριο
λέω
κοίταξε τί άνθρωπος!
Όταν το σκέφθηκα για λίγο
πείσθηκα πώς άνθρωπος δεν ήτανε αυτός.
Κι έτσι ή φύσις
μπορούσε να μένει ήσυχη.
Κι όμως η φύσις ανησυχούσε.
Κι έλεγες πώς μέ τον καιρό αυτός ο παλιοκερατάς
θα γίνει διχτάτορας εδώ μέσα.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ
Την Κυριακή
στις 10 η ώρα το πρωί
θα πετάξει το χρωματιστό μπαλόνι
απ’ τον περίβολο της Καθεδράλας
ως εκ τούτου
καλείται ο λαός να διαδηλώσει τα αισθήματα του
και θα Επακολουθήσει συλλαλητήριο.
Καθισμένος στο πλακόστρωτο
ό Ιωσήφ έτριβε την κοιλιά της Μαγδαληνής
ήταν περίλυπος και της μιλούσε
έκαμα όλη την υπομονή, Μαγδαληνή,
για να γεννήσεις και συ κατιτί
Αλλά επρόλαβαν τον Άγγελον εξ ουρανού
Τούρκοι βιασταί
ετρέξαμε για εκτρώσεις
και δεν θα γεννήσεις πια τίποτα.
Περνώντας από κει ο Ριμάχο επόνεσε
κι εσκέφθηκε πως μάταια κάθεται ακόμη
ο Ιωσήφ στο πλακόστρωτο.
Οι έμποροι κρατούν τον οίκο του πατρός μου.
Τα σπήλαια οι ληστές.
Κι αν βάλουν πάλι το λαό να κάνει συλλαλητήριο
για το χρωματιστό μπαλόνι
σημαίνει πώς ο λαός προετοιμάζεται.
Γυμνάζεται.
Καθοδηγείται.
Δουλεύεται.
Εκμαυλίζεται.
Για να δεχθεί
και πάλιν
ντόπιους ή ξένους
ταχύτερους του ουρανίου Αγγέλου
επιβήτορες.
* * *
Ενώ λοιπόν ο Παντελής Μηχανικός τα έγραφε σχεδόν έξω από τα δόντια για το ηθικό και πολιτικό κατάντημα του δικτατορικού καθεστώτος στην Κύπρο, εμφανίζεται σήμερα μια νέα ψηφίδα στο μοσαϊκό παραχάραξης της ιστορίας από τα χέρια του κου Γιαννάκη Ομήρου για να παρουσιάσει το έργο του ποιητή ως τάχα "επιβεβαίωση" των συνθημάτων του ιδίου εκείνου καθεστώτος.
Ακολουθεί το διαμάντι του κου Ομήρου. Εκεί, ο κος Ομήρου μας καλεί να υποβληθούμε σε "βαθιά εθνική ενδοσκόπηση και για μια ανελέητη αυτοκριτική." Από την οποία βέβαια εξαιρεί τον εαυτό του. Εκείνος ήταν "αντιστασιακός".
Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net
■ Αλήθειες και διδάγματα από την 21η Απριλίου
Του Γιαννάκη Λ. Ομήρου
Χρέος επιτακτικό να καταδικάσουμε τη θλιβερή , μαύρη και αποκρουστική επέτειο της 21ης Απριλίου 1967, το πραξικόπημα της Χούντας των συνταγματαρχών που βύθισε την Ελλάδα στο σκοτάδι της δικτατορίας για επτά ολόκληρα χρόνια και οδήγησε στην εθνική τραγωδία του 1974. Ωστόσο, η καταδίκη δεν είναι αρκετή.
Πενήντα ένα χρόνια μετά, οφείλουμε ως Ελληνισμός να ασκήσουμε με αίσθημα ιστορικής ευθύνης και ειλικρίνειας, κριτική και αυτοκριτική.
Γιατί, είναι μεν ακριβές ότι η χούντα δεν βρήκε ποτέ ενεργό λαϊκή υποστήριξη και ότι ο λαός κράτησε μια απόσταση από τη δικτατορία. Αλλά είναι, επίσης, αλήθεια ότι από το 1967 ως το 1972, ωσότου, αρχίσει να δρα το φοιτητικό κίνημα, η ενεργητική αντίσταση κατά της δικτατορίας αριθμούσε κάποιες εκατοντάδες, ίσως λίγες χιλιάδες ανθρώπους.
Αν όμως αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα, τι είναι αυτό που εμπόδισε εδώ στην Κύπρο τη μαζική αντίδραση κατά της χουντικής διείσδυσης; Που αφέθηκε να αλώσει Εθνική Φρουρά, σχολεία, Αστυνομία, μια ολόκληρη κοινωνία. Με τις λίγες φωτεινές εξαιρέσεις, η βαρβαρότητα της ελλαδικής δικτατορίας κάλυψε μεγάλο τμήμα της κυπριακής κοινωνίας. Και μας οδήγησε με τη συνδρομή της εσωτερικής πέμπτης φάλαγγας, στην εθνική καταστροφή.
Όπως λέει καυστικά ο Παντελής Μηχανικός στο ποίημα του «Ονήσιλλος» γραμμένο το 1975:
«Δέκα χιλιάδες μέλισσες.
Έστειλε ο Ονήσιλλος
Κι όλες ψοφήσανε απάνω στο
Παχύ μας δέρμα
Χωρίς τίποτε να νοιώσουμε».
Η θλιβερή και εφιαλτική επέτειος της 21ης Απριλίου προσφέρεται για μια βαθιά εθνική ενδοσκόπηση και για μια ανελέητη αυτοκριτική. Και όχι για να συσκοτίζονται οι ευθύνες και οι ενοχές. Ούτε για να κυριαρχούν οι «μισές αλήθειες» και οι «μεγάλες αλήθειες» να χάνονται.
Άλλωστε, η αναφορά σε τέτοιες επετείους έχει μόνο τότε νόημα, όταν η μνήμη χρησιμεύει ως κάθαρση και εξαγνισμός από αμαρτήματα, κενά και παραλείψεις και για να φωτίζει παιδευτικά και διδακτικά το μέλλον.
Αυτή η αδυσώπητη μνήμη μας χρειάζεται και σήμερα ως οδηγός για τη μη επανάληψη σφαλμάτων. Για να στηρίξουμε με κάθε θυσία έναν αγώνα που να ανατρέπει τις συνέπειες από το προδοτικό κληροδότημα της χούντας.
Για να μη δεχθούμε μια λύση άδικη, ετεροβαρή, μια λύση που να παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες. Για να επιτύχουμε λύση που θα απομακρύνει το μίασμα της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής και θα επανενώνει ουσιαστικά και πραγματικά τον χώρο, τον λαό, την κοινωνία, τους θεσμούς, την οικονομία.
Αλλά και για να μην αποδεχθούμε τη λογική και τις πολιτικές της μονόπλευρης λιτότητας, της ανεργίας, της μετανάστευσης των νέων, της χρηματοκρατίας και των ασύδοτων αγορών που οδηγούν στην ισοπέδωση των κοινωνιών. Για να αντιταχθούμε σε ανάλγητες συμπεριφορές που κλείνουν σύνορα και ανυψώνουν φράκτες για να εμποδίσουν την είσοδο απελπισμένων ανθρώπων που φεύγουν από περιοχές συγκρούσεων αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο. Για να εξαλειφθεί το τραγικό φαινόμενο των πνιγμών στις φουρτουνιασμένες θάλασσες που στοιχειώνει τη συλλογική μας συνείδηση. Για να απορρίψουμε την απάθεια, τη μοιρολατρία και την προσαρμογή.
Αυτό πρέπει να είναι το πικρό μάθημα και το δίδαγμα της 21ης Απριλίου.
21 Απριλίου 2019 | Γιαννάκης Λ. Ομήρου
Τέως Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων
http://www.philenews.com/f-me-apopsi/paremvaseis-ston-f/article/690115/alitheies-kai-didagata-apo-tin-21i-aprilioy
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
https://whenpoetryspeaks.blog/2016/07/31/%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B7%CF%83-%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83-2/
Όταν το ΑΚΕΛοΜακαριακό καθεστώς τιμωρούσε τον Παντελή Μηχανικό για τις πολιτικές του απόψεις:
"...Πέραν τούτου δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι στο “ενεργητικό” του θεσμού [της Επιτροπής Κρατικών Βραβείων] υπάρχει η βράβευση του πιο σημαντικού ποιητή μας, του Παντελή Μηχανικού, και μετά, από την ίδια επιτροπή, η ΑΚΥΡΩΣΗ της βράβευσής του λόγω οδηγιών από τον “αρμόδιο” υπουργό. Το ίδιο επαναλήφθηκε με άλλο δικό μου βιβλίο μερικά χρόνια αργότερα."
Άντης Ροδίτης: κάθε έντιμος και δημοκρατικός πολίτης όφειλε να είναι αντιμακαριακός
http://parathyro.politis.com.cy/2012/02/%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%AC%CE%B8%CE%B5-%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81/
"Όταν το 1975 η τρίτη και τελευταία ποιητική του συλλογή με τον τίτλο «Κατάθεση» θεωρήθηκε από τους κριτικούς και την Επιτροπή Κρατικών Βραβείων ως το καλύτερο βιβλίο προς βράβευση, η Επιτροπή αποφάσισε να δοθεί το πρώτο βραβείο στην ποιητική συλλογή του Μηχανικού. Τότε όμως με παρέμβαση του Υπουργού Παιδείας ακυρώθηκε η απόφαση γιατί πίστευαν ότι κάποιοι αιχμηροί στίχοι σε ποιήματα της συλλογής περιείχαν νύξεις κατά του Μακαρίου και της τότε διακυβέρνηση του."
Αλεξάνδρα Γαλανού: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
http://stinkyprotithallassofiliti.blogspot.com/2015/01/blog-post_11.html
Η "«φανταστική» αφήγηση των Μελισσών: Η Ένωση εγκαταλείφθηκε και η καταστροφή έγινε αναπόφευκτη, όχι γιατί ήταν «ανέφικτη», αλλά γιατί απλά δεν συνέφερε. α) Τον ίδιο τον «Εθνάρχη». β) Την κυπριακή άρχουσα οικονομική τάξη, η οποία θα ζημιωνόταν από την ένωση με την Ψωροκώσταινα. γ) Το ΑΚΕΛ, που «ήθελε την Ένωση», αλλά «μιας ελεύθερης Κύπρου με μια ελεύθερη -μη νατοϊκή- Ελλάδα». Όλα τούτα μαζί ήταν το «παχύ μας δέρμα», πάνω στο οποίο ψόφησαν οι μέλισσες του Ονήσιλου. Οι μέλισσες της εθνικής συνείδησης."
https://mesaellada.wordpress.com/2010/08/29/%CE%BF-%CF%86%CE%AC%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%BF-%CF%81/
Ο υπόκοσμος της κυπριακής λογοτεχνίας
http://www.philenews.com/downtown/kritikes-gnomes/article/451281/o-ypokosmos-tis-kypriakis-logtechnias
Τα Ονόματα ~ Πραξικόπημα
https://web.archive.org/web/20160712154414/http://cyprus.indymedia.org/node/59
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~