Περσείδες Δ ι ά τ τ o ν τ ε ς, 2010

Αντι Αισχύλου, Αίσχος

Τις νύκτες της Πέμπτης και Παρασκευής , 12ης και 13ης Αυγούστου, προβλέπεται από την αστρονομία ότι θα κορυφωθούν σε μαζική εμφάνιση οι ετήσιοι διάττoντες αστέρες (μετεωρίτες ) που είναι γνωστοί με το όνομα Περσείδες. Φέρουν το όνομα λόγω της φαινομενικής προέλευσης τους από την περιοχή του ουρανού όπου είναι ο αστερισμός του Περσέα.

Από τον συσχετισμό των θέσεων και κινήσεων των διαφόρων ουρανίων σωμάτων και παρατηρητών, παράγεται η εντύπωση ότι οι διάττοντες «εκτοξεύονται» από την περιοχή του αστερισμού Περσέα πρός όλες τις άλλες περιοχές του ουρανού.

Η θέαση τους φέτος αναμένεται πως θα διευκολυνθεί πάρα πολύ λόγω απουσίας της Σελήνης. Πρόσφατα όμως υπάρχει υπερβολικά αυξημένη υγρασία στην ατμόσφαιρα, το οποίον δυσκολεύει τα πράματα. Οι μετερεωλογικές προβλέψεις είναι και πιό ξηρό ΣαββατοΚυρίακο, οπότε η θέαση των Περσείδων ίσως να συνεχιστεί και εκείνες τις μέρες.

Το φαινόμενο Περσείδες πάντα κάτι προσφέρει - ακόμα και τα πιό δύσκολα χρόνια! Αξίζει τις λίγες ώρες "προσύλωσης στο καθήκον" ξάπλα υπό τον έναστρο ουρανό.

Οι πιό καλές ώρες γιά θέαση αρχίζουν στις 10:00 μμ. Οι πιθανότητες γιά "καλή παράσταση" αυξάνονται όσο προχωρεί η νύκτα: αναμένονται Περσείδες μέχρι τα χαράματα, και τις δύο νύκτες.

Ο αστερισμός του Περσέα ανατέλλει γύρω στις 9μμ και 10μμ ώρα τοπική στο ΒορειοΑνατολικό τμήμα του ορίζοντα. Εκείνη την ώρα αναμένονται οι πρώτες βολίδες οι οποίες συνήθως εκτελούν μακρυνή τροχειά εφαπτόμενη του πλανήτη, οπότε και είναι οι πλέον θεαματικές.

Οι πρώτοι μετεωρίτες θα επέρχονται αραιά. Σιγά σιγά, ενώ ο αστερισμός του Περσέα ανέρχεται στον ουρανό οι διάττoντες αστέρες θα πυκνώνουν χρονικά. Στο παρελθόν έχουν καταμετρηθεί από δύο ανά λεπτό μέχρι και περισσότεροι (σε εξαιρετικές περιπτώσεις μέχρι και δέκα ή και είκοσι ανά λεπτό).

Ενόσω ο αστερισμός του Περσέα συνεχίζει να ανεβαίνει πιό ψηλά στον ουρανό, οι τροχειές των μετεωριτών θα είναι πιό σύντομες (κατευθυνόμενες πρός τον πλανήτη μας αντί να σε τροχιές εφαπτόμενες).

Οι μετεωρίτες αποτελούνται από πολύ μικρά τεμάχια σκόνης ή θραύσματα λίθων (σαν κόκκους άμμου) που αναφλέγονται και πυρπολούνται συγκρουόμενοι με την ατμόσφαιρα με ταχύτητες περίπου 60 χλμ το δευτερόλεπτο.

Με την αυγή θα αυξάνεται ο αριθμός των μετεωριτών αλλά η ορατότητα θα είναι σχεδόν μηδαμινή. Τυγχάνουν εξαιρέσεις, αλλά συνήθως με τις πρώτες ακτίνες του ήλιου το φαινόμενο άνκαι συνεχίζει να υφίσταται, παύει να είναι ορατό.

Οι Περσείδες οφείλονται σε διαστημικό υλικό που βρίσκεται στην ουρά του κομήτη Swift-Tuttle, την οποία ο πλανήτης μας διασχίζει κάθε Αύγουστο. Είναι γνωστοί στην ανθρωπότητα από αρχαιότητος.

Μαζί τους Περσείδες ταξιδεύει προς την Κύπρο από την αρχαιότητα και επιπρόσθετο αστρικό υλικό με απόλυτα σύγχρονο συσχετισμό θέσεων και αντιθέσεων, κινήσεων και κινημάτων των επιγείων σωμάτων. Πέρσης μαντατοφόρος περιγράφει στη βασιλομάνα αυτά που είδε και έζησε:

"Αρχή στην πάσα συμφορά, δέσποινα, κάποια
θεϊκιά κατάρα ή πονηρόν έκαμε πνεύμα,
που φάνηκε απο που δεν ξέρω γιατί κάποιος
Έλληνας ήρθ' απο το στρατό των Αθηναίων

κι είπε στο γιό σου Ξέρξη αυτά: πως άμα πέσει
της μαύρης νύχτας το σκοτάδι, δεν θα εμέναν
οι Έλληνες άλλο, μα στων καραβιών θα ορμούσαν
στα σκαμνιά πάνω, για να σώσει όπου προφτάσει
καθένας με κρυφή φευγάλα τη ζωή του.

Και κείνος άμα τ' άκουσε, χωρίς να νιώσει
το δόλο του Έλληνα, ούτε των θεών το φθόνο,
σ' όλους τους ναύαρχούς του αυτή τη διάτα βγάζει:

Σαν παύσουν να φλογίζουνε του ήλιου οι αχτίνες
τη γη, κι απλώσει το σκοτάδι στον αιθέρα,
σε τρείς σειρές να τάξουν τα πολλά καράβια
για να φυλάξουν τα στενά και τα πολύβουα
περάσματα της θάλασσας, κι ολόγυρ' άλλα

το θείο του Αίαντα το νησί να περιζώσουν
γιατί αν γλιτώναν οι Έλληνες τον κακό χάρο,
βρίσκοντας με τα πλοία κρυφό φευγιό απο κάπου,
όλοι, να ξέρουν, θα'χαναν την κεφαλή τους.

Τέτοια με πάρα θαρρετή καρδιά προστάζει,
γιατί δεν ήξερε, οι θεοί το τί του γράφαν.

Κι αυτοί μ' όλη την τάξη και με υπάκουη γνώμη,
το δείπνο τους ετοίμασαν κι ο κάθε ναύτης
καλοβαλμένα στους σκαρμούς κουπιά επερνούσε.

Κι όταν του ήλιου εχώνεψε το φως κι η νύχτα
κατέβαινε, τη θέση τους πήραν καθένας
κι οι δουλευτάδες του κουπιού κι οι αρματομάχοι.

Κι η μιά την άλλη απ' τα μιακριά καράβια τάξη
παρακινώντας ξεκινούν μ' όποια καθένας
του είχε οριστεί σειρά, και στα πανιά οληνύχτα
κρατούσαν τα καράβια τους οι καπετάνιοι.

Μα η νύχτα προχωρεί, κι οι Έλληνες κρυφό δρόμο
ν' ανοίξουν απο πουθενά δε δοκιμάζουν
όταν όμως με τ' άσπρα τ' άτια της η μέρα
φωτοπλημμύριστη άπλωσε σ' όλο τον κόσμο,

μιά πρώτ' ακούστηκε απ' το μέρος των Ελλήνων
βουλή τραγουδιστά με ήχο φαιδρό να βγαίνει
και δυνατ' αντιβούιζαν μαζί κι οι βράχοι
του νησιού γύρω, ενώ τρομάρα τους βαρβάρους
έπιασεν όλους, που έβλεπαν πως γελαστήκαν.

Γιατί δεν ήταν για φευγιό που έψαλλαν τότε
σεμνόν παιάνα οι Έλληνες, μα σαν να ορμούσαν
μ' ολόψυχη καρδιά στη μάχη, ενώ όλη ως πέρα
τη γραμμή των της σάλπιγγας φλόγιζε ο ήχος

κι αμέσως τα πλαταγιστά με μιας κουπιά τους
χτυπούνε με το πρόσταγμα την βαθιάν άρμη
και δεν αργούνε να φανούν όλοι μπροστά μας.

Το δεξί πρώτο, σε γραμμή, κέρας ερχόνταν
μ' όλη την τάξη, κι έπειτα κι ο άλλος ο στόλος
απο πίσω ακλουθά, και τότε ήταν ν' ακούσεις
φωνή μεγάλη απο κοντά:

"Ίτε παίδες Ελλήνων, ελευθερούτε πατρίδα,
ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας,
θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων,
νυν υπέρ πάντων ο αγών!"

Μα κι απο μας βουή στην περσική τη γλώσσα
τους αποκρίνονταν και πιά καιρός δεν ήταν
για χάσιμο, μα ευτύς το ένα στο άλλο επάνω
καράβι κρούει τη χάλκινην αρματωσιά του.

Το σύνθημα της εμβολής έδωσε πρώτα
ένα καράβι ελληνικό, που έσπασεν όλα
ενός φοινικικού κορώνες κι ακροστόλια,
κι έτσι όλοι στέφουν ο ένας καταπάνω τ' άλλου.

Λοιπόν, βαστούσε στην αρχή καλά το ρέμα
του στόλου των Περσών, μα όταν στο στενό μέσα
τόσο πλήθος στριμώχτηκαν και δεν μπορούσαν
καμιά βοήθεια ο ένας τ' αλλουνού να δίνουν

κι οι ίδιοι με τις χαλκόστομες συμμεταξύ τους
χτυπιώνταν πρώρες, σπάσανε των κουπιών όλες
μαζί οι φτερούγες και, νά, τότε των Ελλήνων
τα πλοία ένα γύρω με πολλή επιδεξιοσύνη

απο παντού χτυπούσανε, και τα σκαριά μας
αναποδογυρίζονταν και δεν μπορούσες
να βλέπεις πια τη θάλασσα που ήταν γιομάτη
απο ναυάγια καραβιών κι ανθρώπων φόνο,

και βρύαζαν οι γιαλοί νεκρούς κι οι ξέρες γύρου,
ενώ όσα μας εμένανε καράβια ακόμα
το'βαζαν στο κουτί φευγάλα δίχως τάξη.

Μα εκείνοι, σαν και να'τανε για θύννους ή άλλο
βόλασμα ψάρια, με κουπιά σπασμένα, ή μ' ό,τι
συντρίμμι απ' τα ναυάγια χτυπούν, σκοτώνουν
κι ένας βόγγος απλώνονταν μαζί και θρήνος,

ως τ' ανοιχτά της θάλασσας, όσο που η μαύρη
της νύχτας ήρθε σκοτεινιά κι έβαλε τέλος.

Μα όλο το πλήθος του χαμού, μηδέ κι αν μέρες
δέκα ιστορούσα στη σειρά, θε να'βρισκ' άκρη
γιατί, να ξέρεις, σε μια μέρα ως τώρα ακόμα
τόσο ποτέ δε χάθηκε ανθρώπων πλήθος."

Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net
~~~~~~~~~~~~~

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ
Αισχύλου Πέρσαι, 353-432
Το κείμενο είναι μετασκευή από την Μετάφραση του Ι. Ν. Γρυπάρη,
http://culture.ana.gr/view5.php?id=1526&pid=375

«Οι Περσείδες είναι ουσιαστικό αρσενικού γένους, όπως οι Ατρείδες, οι Λαβδακίδες, οι Ηρακλείδες, και όχι θηλυκού, όπως οι περσίδες, που μας προστατεύουν με τη γλυκιά και δροσερή σκιά τους από την κάψα του μεσημεριού. Κι αυτό διότι όταν λέμε Περσείδης και Περσείδες, εννοούμε "Περσείδης διάττων αστέρας" και "Περσείδες διάττοντες αστέρες".»
http://www.astrovox.gr/forum/viewtopic.php?t=3664

Περσείδες 2010
http://spaceweather.com/meteors/gallery_12aug10.htm?PHPSESSID=kvhndvdfud1aca99gg93a16rr5

EarthSky's meteor shower guide for Perseids 2010
http://earthsky.org/astronomy-essentials/earthskys-meteor-shower-guide

Comments

Περιπαίζοντας τους εθνικιστές....
/ Re: Περσείδες Δ ι ά τ τ o ν τ ε ς
11 Αυγ. 2007
του dersu uzala

...και καλά τους εκάμναν.

Διαβάζοντας το κείμενο θυμήθηκα τη σάτυρα του λαού μας προς τους εθνικιστές, την χαριτωμένη απλότητα με την οποίαν ο κόσμος αφόπλιζε εκείνους που προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν την φιλοπατρία γιά δικούς τους σκοπούς.

Είναι μιά φράση 'που το κείμενο σας - 'που τον Αισχύλο δηλαδή, στην αρχαία ελληνική - που συχνά την τραβολογούν οι εθνικιστές, απαγγέλοντας την με στόμφο φορτίζουν τον κόσμο να ψηφίσει το κόμμα του κυρίου Άλφα, ή να στηρίξει τον άγιο Μητροπολίτη Βήτα:
"Ίτε παίδες Ελλήνων..."

Και ο αγροτικός λαός της υπαίθρου το είχε βάλει σε ρίμα και την απάγγελλε με ψεύτικο στόμφο χέζοντας τους εθνικιστές:
"Ίτε παίδες Ελλήνων
Καλαπόδας πο'ίνων".

Το αστείο βέβαια έχασε τη διαχρονικότητα του γιατί ουδείς σχεδόν πλέον φορεί "ποδίνες" - ούτε ακόμα και στις γεωρκικές εργασίες - το δε "καλαπόδι" είναι τώρα σχεδόν άγνωστο εργαλείο που κάποτε είχαν πολλοί προτεινοί στα σπίτια τους. Ήταν ουσιαστικά ένα κομμάτι ξύλο σε σχήμα ποδιού, το οποίο τοποθετούσαν μες την ποδίνα γιά να διατηρείται ο τόνος του υλικού και το ορθό σχήμα του υποδήματος.

Το καλαπόδι σήμερα επιβιώνει μόνο ως εξειδικευμένο εργαλείο στην υποδηματοποιεία. Η ύπαρξη του καλύπτει ένα καταπληκτικό φάσμα: από απλές χειροποίητες εκδοχές ομοιωμάτων του ποδιού που κατέχει ο σκαρπάρης /τσαγκάρης στις παληές μας γειτονιές, μέχρι και σε ψηφιακές μορφές με εξειδικευμένο λογισμικό που διαμορφώνει το καλαπόδι ανάλογα με τις ανάγκες της παραγωγής στο εργοστάσιο και σύμφωνα, βέβαια, με τις προσταγές της μόδας.

Κρίμα βέβαια που η συγκεκριμένη ρίμα "καλαπόδας πο'ίνων" έχασε το κεντρί της γιατί χρειάζεται πάντα οι εθνικιστές να ελέγχονται με καλοπροαίρετο χιούμορ και να εξουδετερώνονται με πολιτιστικά στοιχεία που είναι μες τα καθημερινά βιώματα του λαού μας.


Αλλά ας πούμε και την αλήθεια. Η συγκεκριμένη φράση του Αισχύλου εμπεριέχει στοιχεία ανεπανάληπτης ποίησης που πηγάζει από τον έρωτα του ατόμου με την κοινότητα, την αγάπη των ανθρώπων γιά την πατρίδα, κάτι που στην εποχή του μεταμοντέρνου Ιμπεριαλισμού και μες το κλίμα της διαρκούς μέθης του λαού με τα εμπορεύματα μπορεί να ακούεται γελοίο, παράξενο, γραφικό ή και άτοπο.

Γιά μας σήμερα που ζούμε καθημερινά την προδοσία της κάθε αίσθησης φιλοπατρίας, που ζούμε με την κατοχή και τη γενοκτονία κατάφατσα μας ("ννά ρε, ννά στα μούτρα σας, ρε" λέει ο Πενταδάκτυλος κάθε πρωί), για μας που βιώνουμε από κοντά την συνειδητή διάβρωση στην οποία υποβάλλουν οι τοπικοί μας Άρχοντες το κάθε τι ελληνικό, τα λόγια του ποιητή ακούονται σχεδόν εξωγήινα, σχεδόν άσχετα με μας - τι πα' να πεί "ελευθερώστε την πατρίδα";

Είναι μιά δόνηση από χιλιάδων χρόνων εμφυτευμένη μες τους ήχους και τα νοήματα των λέξεων:

«Ω παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδ΄, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων, νυν υπέρ πάντων αγών».

~~~~~~~~~~~~

Το παρόν είναι ανασκευασμένο από άρθρο που είχε δημοσιευτεί στην Ενδο~Μήδεια / Cyprus IndyMedia τις 10 Αυγούστου 2007,
http://web.archive.org/web/20071119074132/http://ellinika-cyprus.indymedia.org/newswire/display/737/index.php

Ξαναδημοσιεύτηκε ανασκευασμένο το 2009, εδώ:
Περσείδες Δ ι ά τ τ o ν τ ε ς, 2009
Αντι Αισχύλου, Αίσχος
http://cyprusindymedia.blogspot.com/2009/08/o.html

Το σχόλιο του dersu uzala με τίτλο "Περιπαίζοντας τους εθνικιστές...." δημοσιεύεται αυτούσιο χωρίς αλλαγές.

Photos:
http://ooyes.net/blog/photoshop-quick-tips-12-alien-eye
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~