Ιστορίες από το γκέτο - Πρόλογος

Γνώρισα τα γκέτο στην ηλικία των τεσσάρων. Στην περιοχή Λυκαβηττού στη Λευκωσία όπου διέφυγα μαζί με την οικογένεια μου δημιουργήθηκε ένα από τα πολλά γκέτο για τους Έλληνες Κύπριους πρόσφυγες. Οι λόφοι γύρω από την τότε Παιδαγωγική Ακαδημία και το νεκροταφείο "Κωνσταντίνου και Ελένης" ήταν γεμάτοι αυτοσχέδια παραπήγματα με ξύλο, τσίγκο και χαρτόνια όπου οι Έλληνες Κύπριοι πρόσφυγες ζούσαν σε συνθήκες πανάθλιες.

Ολόκληρη η ελεύθερη Κύπρος γέμισε συνοικισμούς προσφύγων, κάποιους οργανωμένους από το Κράτος και άλλους αυτοσχέδιους, οργανωμένους από την απόγνωση των ανθρώπων.

Πολλοί από αυτούς διατηρούν μέχρι σήμερα τον χαρακτήρα γκέτο, όπου οι Ε/Κ πρόσφυγες ζουν σε συνθήκες κοινωνικού εγκλεισμού και απομόνωσης ξεχασμένοι από το Κράτος και τους αρμοδίους οι οποίοι χειρίζονται τους πρόσφυγες κατοίκους σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Βιώσαμε την ύπαρξη μας ως μετανάστες στον ίδιο μας τον τόπο, πολύ πριν από το κύμα μεταναστών της τελευταίας δεκαετίας.

Πολλοί από μας περάσαμε την παιδική μας ηλικία με ξυρισμένα κεφάλια, λερωμένα ρούχα και άλουτα σώματα, τρεφόμενοι στα συσσίτια των σχολείων μας και ακούγοντας στις γειτονιές μας τις παροτρύνσεις αισχρών γειτόνων προς τα παιδιά τους: "Φάε το φαΐ σου για να μην το φάει ο πρόσφυγας..." Ευτυχώς εκείνοι οι γείτονες ήταν μια θλιβερή μειοψηφία μπροστά στη μεγαλοσύνη των ανθρώπων του τόπου μας. Οι φιλόξενοι άνθρωποι του λαού μας άνοιξαν τα σπίτια τους για μας, μας συμπεριφέρθηκαν σαν παιδιά τους, γαλήνεψαν τη διάκριση που αισθανόμαστε ανάμεσα σε μας και τα άλλα παιδιά -τα δικά τους- με τα μακριά χτενισμένα μαλλιά, τα καθαρά ρούχα και τα καινούρια παπούτσια χωρίς τα καρφιά του τσαγκάρη.

Το γκέτο με επισκέφτηκε και στην ηλικία των έξι στο σπίτι που νοικιάσαμε στην οδό Θράκης στο Λυκαβηττό. Η σπιτονοικοκυρά απέκλεισε την αυλή του υπό ενοικίαση σπιτιού της με συρματόπλεγμα, ώστε να μην μπορούμε να παίζουμε εκει με τον αδελφό μου. Το συρματόπλεγμα έμεινε εκεί μέχρι την εφηβεία μου θυμίζοντας μου καθημερινά την κοινωνική αδικία μέσα στην οποία ανδρώθηκε η ύπαρξη μου. Την ίδια αδικία μου θύμιζαν και οι δόσεις των δανείων που πλήρωνε ο πατέρας μου από τότε μέχρι και τη συνταξιοδότηση του καθώς και το ότι οι γονείς μου έκαναν από δυο δουλειές για να μας μεγαλώσουν. Κατάλαβα πολύ νωρίς στη ζωή μου πως το Κεφάλαιο δεν έχει κανένα απολύτως ενδοιασμό να ρουφά το αίμα του κόσμου. Οι μεγαλοκαρχαρίες έγιναν τρανοί και σπουδαίοι απομυζώντας τον πόνο και το δάκρυ του λαού μας. Οι πρόσφυγες ήταν για κείνους αριθμοί, ευκαιρίες εκμετάλλευσης και κέρδους.

Οι μητέρες μας έγιναν οι καθαρίστριες και οι παραδουλεύτρες της Κυπριακής κοινωνίας, πολύ πριν από τις οικιακές βοηθούς από την Ασία.

Μίσησα την αδικία και τον καιροσκοπισμό, διότι την έζησα στο έπακρο μαζί με άλλους 200 000 συμπατριώτες μου. Μέσα από το γκέτο είδα τις τράπεζες να αντικαθιστούν τις σπηλιές στις οποίες έπαιζα στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής και τους επιτήδειους τοκογλύφους των παιδικών μου χρόνων να κυκλοφορούν με Mercedes και να ζουν σε μικρά παλάτια. Και τους κάθε λογής πολιτικάντηδες να παρελαύνουν καθημερινά στις τηλεοράσεις και τα ΜΜΕ υποσχόμενοι αγώνα μέχρι εσχάτων και επιστροφή όλων μας στις πατρογονικές μας εστίες, προτού ξεπουληθούν στον Ιμπεριαλισμό και το Κεφάλαιο και αλλάξουν το τροπάρι τους.

Απεχθάνομαι τη διάκριση και το ρατσισμό διότι τα έζησα και τα υπέστηκα όπως χιλιάδες άλλοι συμπατριώτες μου μεγαλώνοντας στο γκέτο. Δεν ξεχνώ όσα έζησα...



Τριάντα χρόνια μετά του "κύκλου τα γυρίσματα π' ανεβοκατεβαίνουν" με έφεραν σε ένα άλλο γκέτο στο κέντρο της πόλης της Λευκής Οσίας.

"ο- πολύ πριν να γίνει της μόδας σε κάποιους ψευδο-αριστερίζοντες ή ψευδο-αναρχίζοντες κύκλους,

ο- πολύ πριν να εμφανιστούν στο προσκήνιο οι επαγγελματίες "προστάτες" των μεταναστών που αντλούν λεφτά από τις δυνάμεις του Ιμπεριαλισμού για να ποζάρουν ως πολιτική δύναμη στον τόπο μας {βλέπε εδώ,

http://cyprusindymedia.blogspot.com/2010/10/prio.html

και εδώ,

http://cyprusindymedia.blogspot.com/2010/06/blog-post_08.html }

επενδυμένη στο να στηρίζει τον ρατσιστικό Κυπριο-εθνικισμό (την ανάδειξη του κυπριωτισμού σε εθνική υπόσταση) και την καταστροφή του ελληνισμού,

ο- και πολύ πριν εμφανιστούν επί σκηνής οι "εξυπνάκηδες" επαγγελματίες προβοκάτορες που ρουφούν το αίμα των μεταναστών σε στημένες και σκηνοθετημένες συμπλοκές με άλλους μασκοφόρους προβοκάτορες που μαζί εξυπηρετούν τις επιδιώξεις του Ιμπεριαλισμού." *

Έζησα στο γκέτο του κέντρου της παλιάς πόλης της Λευκής Οσίας για εφτά χρόνια από το φθινόπωρο του 2003 μέχρι το καλοκαίρι φέτος. Το γκέτο που με συντροφεύει από τα τέσσερα μου χρόνια έγινε ξανά το σπίτι μου και ο χώρος εργασίας μου αφού για οχτώ συνεχόμενα σχολικά έτη εργάστηκα στο Δημοτικό Σχολείο Φανερωμένης ως δάσκαλος των γειτονόπουλων μου, των παιδιών των μεταναστών και των Ελλήνων γειτόνων μου, των παιδιών του γκέτο.

Με την παρότρυνση φίλων και αγαπημένων αποφάσισα να δημιουργήσω την παρούσα στήλη με θέμα "Ιστορίες από το γκέτο" στην οποία θέλω να μοιραστώ μαζί σας ιστορίες και επεισόδια από την πρόσφατη ζωή μου δίπλα στους ανθρώπους που κατοικούν ακόμη στο κέντρο της Λευκής Οσίας.

Είναι μια αφήγηση ιστορίας εν τη γενέσει της στο Εδώ και Τώρα. Οι ιστορίες που θα ακολουθήσουν, σε επόμενες δημοσιεύσεις, αφορούν υπαρκτά πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι όλες πέρα για πέρα αληθινές. Μέσω τους ζωγραφίζεται η ζωή στο γκέτο της πόλης και οι διάφορες δυναμικές που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται στην παλιά πόλη την τελευταία δεκαετία...

"...τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν."

Κόρη του Δία πες τα μου στο νου σου όπως τάχεις.


Σόλων Αντάρτης - solon_antartis@yahoo.com

---------------------


Σημειώσεις


1. Γκέτο:

Γκέτο ονομάζεται μια περιοχή στη συνοικία Cannaregio της Βενετίας. Κατά το 16ο αιώνα, 29 Μαρτίου 1516, οι Βενετοί υποχρέωσαν τους Εβραίους να διαμείνουν, αποκλειστικά, στην περιοχή Γκέτο. Η περιοχή ήταν περιτοιχισμένη και, μόλις νύχτωνε, έκλειναν τις πόρτες της εισόδου. Φύλακες έλεγχαν την είσοδο και την έξοδο για να μην κυκλοφορούν οι Εβραίοι ανάμεσα στους Βενετούς. Από τότε η λ. γκέτο έγινε παγκόσμιος όρος, που δηλώνει είτε το στρατόπεδο συγκέντρωσης, είτε το μέρος στο οποίο ζουν απομονωμένες κοινωνικές ομάδες.

Πιθανές ετυμολογικές ερμηνείες είναι: 1. από την ιταλική λ. getto (: χυτήριο, επειδή στην περιοχή της Βενετίας υπήρχε ένα χυτήριο). 2. από τη γερμανική λ. gittter (σιδερένια περίφραξη), 3. από την εβραϊκή λ. ghet (: διαζύγιο). Ας σημειωθεί ότι το γκέτο δεν είναι "μικρό νησάκι κοντά στη Βενετία", όπως αναφέρεται στο έγκυρο λεξικό του Μπαμπινιώτη, αλλά τμήμα μιας εκ των έξι συνοικιών του ιστορικού κέντρου της Βενετίας
Από:
http://www.24grammata.com/?p=4035

2. To "γκέτο" έχει τις ρίζες του στον 14ο αιώνα

Οι πρώτες "εθνικές γειτονιές" εμφανίστηκαν στην Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Γερμανία από τον 13ο αιώνα. Ο όρος "γκέτο" όμως, έτσι όπως χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα, προέρχεται από μια περιοχή της Βενετίας που προορίζονταν να στεγάζει Εβραίους. Εκεί προϋπήρχε ένα χυτήριο σιδήρου που στα ιταλικά λέγεται getto. Αυτή είναι η επικρατέστερη άποψη για την "ιστορία" της λέξης όμως υπάρχουν κι άλλες: Μπορεί να προέρχεται από το ελληνικό γειτονιά (ghetonia), ή από την ιταλική λέξη borghetto (= μικρή γειτονιά).
Από:
http://exandas.ert.gr/old/archive/paris/linkNo2_04.asp

3. Η φράση "Του κύκλου τα γυρίσματα π'ανεβοκατεβαίνου..." είναι από το έργο του Βιντσέντζου Κορνάρου Ερωτόκριτος:

"Του κύκλου τα γυρίσματα π'ανεβοκατεβαίνου,
και του τροχού,π'ώρες ψηλά κι ώρες στα βάθη πηαίνου.
με του καιρού τ'αλλάματα,π'αναπαημό δεν έχου,
μα στο καλό κι εις το κακό περιπατού και τρέχου..."

Μπορείτε να ακούσετε το πιο πάνω κομμάτι από το Νίκο Ξυλούρη εδώ:
http://www.youtube.com/watch?v=cGRQJ-v4UcA

4. Η επίκληση στη μούσα στο τέλος του κειμένου είναι από την Οδύσσεια (α' 10):
http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Poems&act=details&poem_id=107395

* Από σχόλιο του φίλου Πέτρου Ευδόκα εδώ:
http://cyprusindymedia.blogspot.com/2010/11/solat.html?showComment=1289729627046#c2266135547696433885