⚫🔴🟡 ...και οι κυπραίοι.
Του ανταποκριτή μας, από του Μπέρτολτ Μπρέχτ τη χώρα.
A.
Ανεβαίνω στο λεωφορείο και πηγαίνω ευθεία προς ένα ευρύχωρο μέρος που δεν έχει καθίσματα, όπου μπορώ να στέκομαι με άνεση. Μου αρέσει να στέκομαι για να βλέπω καλύτερα έξω και να απορροφώ το τοπίο.
Ο χώρος όπου στέκομαι είναι διαμορφωμένος ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει με ασφάλεια τροχοκάθισμα, ποδήλατο, ή γενικώς άτομα με αναπηρίες ή ειδικές ανάγκες. Με μεγάλη μου χαρά είδα σε προηγούμενες μέρες πως χρησιμοποιείται και από επιβάτες που συνοδεύονται από σκύλους μεγάλου μεγέθους! Όταν δεν υπάρχουν επιβάτες με κάποια από αυτές τις ιδιαιτερότητες τότε ο χώρος παραμένει ανοικτός για γενική χρήση - μόλις όμως ανέβει κάποιος επιβάτης που τον χρειάζεται, αμέσως όλοι παραμερίζουν.
Γυρίζω να 'δώ τους επιβάτες γύρω μου. Κάποιοι με αγνοούν, κάποιοι χαιρετούν σιωπηλά με τα μάτια. Προκύπτουν και κάποια ευγενικά χαμόγελα. Είναι ήδη φανερό πως δεν βρίσκομαι ούτε στην Κύπρο ούτε στην Ελλάδα.
Αλλά που να προβλέψω πως η συγκρατημένη καλή μου διάθεση θα εκτοξευόταν εκτός ορίων εντός δευτερολέπτου; Συμπληρώνοντας τον κύκλο της περιστροφικής μου περισκόπησης των συνεπιβατών, τα μάτια μου πέφτουν σ' ένα όμορφο νέο περίπου 18-19 χρονών που κάθεται ακριβώς πίσω μου. Αμέσως μου χαμογελά και σηκώνεται να μου δώσει την θέση του.
Η επόμενη μου κίνηση πραγματώθηκε σε χιλιοστό του δευτερολέπτου. Αλλά ενδιαμέσως βίωσα μια τεράστια ευγνωμοσύνη γαλαξιακών διαστάσεων για το ότι υπάρχουν νέοι άνθρωποι σε τού'ν τη χώρα που με χάρη επιδίδονται στο αυτονόητο ενώπιον ενός ασπρομάλλη μισοφαλακρού φορτωμένου αποσκευές, η οποία ευγνωμοσύνη πνίγηκε αυτοστιγμεί: ένα τσουνάμι οργής και μίσους, ένας συρφετός απόγνωσης, απελπισίας και κασσανδρισμών έπνιξε όλα τα όμορφα και θετικά που πυροδότησε μέσα μου η ευγενής πράξη του νέου. Μ' έζωσαν όλοι οι δαίμονες και σατανάδες που έχουν δηλητηριάσει τον λαό μας σε Ελλάδα και Κύπρο, καθιστώντας τον κόσμο μας αναίσθητο, άπονο, αγενή, ζοππόβορτο, αππωμένο και σε κατάσταση διαρκούς μέθης με εμπορεύματα, προσηλωμένο με εμμονή στο θεαθήναι... όλα, όλα, αυτά τα απαίσια που ξαφνικά ο ευγενής νέος φανέρωσε μπροστά μου με την απλή του πράξη που σίγουρα δεν θα προέκυπτε πουθενά σ' Ελλάδα και Κύπρο μες την τρέχουσα δεκαετία παρά μόνο σε απόμακρα χωριά... που ΔΕΝ κατέχουν μαζικές συγκοινωνίες.
Η επόμενη μου κίνηση που πραγματώθηκε σε χιλιοστό του δευτερολέπτου ήταν απλή: αν και δεν μιλώ ούτε λέξη γερμανικά κατάφερα με νοήματα και εκφράσεις του προσώπου να τον ευχαριστήσω θερμά και να αρνηθώ γιατί δεν ήταν ανάγκη να καθίσω.
Γυρίζω την πλάτη μου προς τον νέο και το πρόσωπο μου προς το μεγάλο παράθυρο δίπλα μου. Μια ξαφνική ριπή λιακάδας με περιλούζει με θέρμη, στεγνώνει τη μισή σταγόνα δάκρυ στα μάτια μου, και το φως που διακτινίζεται μέσα από τα κλαδιά του χειμωνιάτικου δάσους που διασχίζουμε ενεργοποιεί την εσωτερική μου οθόνη.
Η εικόνα είναι απλή. Είναι ένα από τα δεκάδες χιλιάδες στιγμιότυπα που εκτυλίσσονταν καθημερινά σε Ελλάδα και Κύπρο πριν πενήντα, σαράντα, τριάντα, ακόμη και πριν είκοσι χρόνια: μπαίνει στο λεωφορείο, στο τραμ, στο τραίνο, στο μετρό μια θεία, ένας παππούς, μια έγκυος, και αμέσως ΟΛΟΙ οι νεότεροι από 5 ως 35 ετών σηκώνονται για να καθίσει. Συχνά προκύπτουν και σκηνές ευγενούς άμιλλας: "όχι καθίστε εδώ, θεία, να έχετε και θέα".
Ο λαός μας, ζαβλακωμένος και ερμητικά κλεισμένος σ' ένα ατσάλινο και αδιάσειστο πλέον ατομικισμό, δεν πρόκειται ποτέ να αποτινάξει ούτε την κατοχή των δήθεν "ελεύθερων" περιοχών που είναι υποτελείς σε ΝΑΤΟ-ΗΠΑ-ΗΒ-ΕΕ-Ισραήλ, ή την υποταγή του στο δικέφαλο τέρας που λέγεται ΚεφαλαιοΚράτος, ούτε την υποταγή του στις διεθνείς και τοπικές εκφάνσεις του διεθνούς παρακράτους, τους εγχώριους πάτρονες της ταύτισης του με όλα αυτά, καθώς και με τις διάφορες μορφές καθεστωτικής προπαγάνδας, ήτοι τις ιδεοληψίες, θρησκοληψίες, σταλινισμούς, εθνικισμούς, ρατσισμούς, φαλλοκρατίες, ομοφοβίες και γουοκισμούς που τον διακατέχουν και όλες τις καταπιεστικές συμπεριφορές που εκπηγάζουν από αυτά... αν δεν ανακαλύψει ξανά την απλή ευγένεια και αλληλεγγύη από άνθρωπο σε άνθρωπο, την ανοικτή καρδιά, την ύπαρξη που λαμβάνει νόημα από αρχές και αξίες.
Και σίγουρα ας ξεχάσουμε την Απελευθέρωση της κατεχόμενης Κύπρου, της Βορείου Ηπείρου και όλων των χαμένων πατρίδων: αν δεν συνέλθει ηθικά και πολιτικά ο άνθρωπος, η "ελευθερία" που αναμασά δεν είναι όνειρο μα εφιάλτης.
"Και εσύ ζοππόβορτε λαέ", μας έλεγε ο Θεμιστοκλής Δέρβης, "συνέχισε να ακολουθείς και να στηρίζεις τον κάθε αυταρχισμό. Καλά πάεις, ολόϊσια στην καταστροφή".
B.
Στην διάβαση πεζών που ετοιμάζομαι να μπω δεν υπάρχει ειδική σήμανση με φώτα, ούτε και κραυγαλέα σήμανση στο έδαφος. Κοιτάζω αριστερά, δεξιά, πατώ διστακτικά στην άσφαλτο το ένα πέλμα και αμέσως παραλύω.
Ένα αυτοκίνητο είχε φτάσει δίπλα μου αθόρυβα, και η οδηγός με αναμένει με χαμόγελο να περάσω. Δεν ξέρω πως να καταχωρήσω τον συγκλονισμό μου: της γνέφω με ευγένεια να περάσει, προσπαθώντας να ανταποδώσω την δική της ευγένεια. Εκείνη βγάζει περισσότερο από το μισό της σώμα από το παράθυρο, και μ' ένα θερμότατο χαμόγελο μου λέει "Danke schön / "Ευχαριστώ μ' ευγνωμοσύνη". Παραμένω αποσβολωμένος να περάσει.
Συνεχίζω τον δρόμο μου και προσπαθώ να ξεχάσω το πόσα αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες βλέπω στη χώρα μου ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ να παραβιάζουν το κόκκινο φως στις διαβάσεις πεζών, ακόμα και όταν αυτές είναι κατάμεστες πεζούς, γέρους, παιδιά, μητέρες με βρεφικό αμαξάκι.
Γ.
Στη στάση του λεωφορείου, μέσα σε μια γυάλινη θήκη προβάλλεται μια αφίσα που είναι διαφήμιση για τον στρατό. Με αφορμή τον πόλεμο του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ενάντια στη Ρωσσία, η Γερμανία προσπαθεί να αυξήσει την δύναμη του προσωπικού της κατά 10%. Δεν ξέρω αν βρίσκει ανταπόκριση, αλλά η ιμπεριαλιστική της μηχανή "έχει ανάγκες".
Η διαφήμιση απλώς παρουσιάζει ένα νέο με την επίσημη του στρατιωτική στολή, που κοιτάζει κατάφατσα ("αν φάς") προς τον θεατή.
Είδα την διαφήμιση την πρώτη μέρα που έμαθα να παίρνω το λεωφορείο.
Την δεύτερη μέρα το πρωί είδα πως κάποιος είχε επιτεθεί στην διαφήμιση κατά τη διάρκεια της νύκτας με κόκκινη μπογιά σε σπρέη, και "βεβήλωσε" την εικόνα του στρατιώτη μ' ένα μεγάλο σφυροδρέπανο.
Το αμέσως επόμενο πρωινό, δηλαδή σήμερα, βλέπω πως ένας υπάλληλος του Δήμου εργάζεται να καθαρίσει το γυαλί και να διασώσει την στρατιωτική διαφήμιση από τους "βέβηλους" κομμουνιστές. Κοιτάζοντας γύρω, βλέπω ότι το όμορφο προάστιο εδώ είναι ΓΕΜΑΤΟ από τοιχογραφίες, γκραφφίτι, συνθήματα, εικαστική τέχνη του δρόμου, και άλλες ανυπότακτες μορφές έκφρασης. Μα τα πλείστα δεν ενοχλούν τον Δήμο. Μόνο το σφυροδρέπανο καθάρισε ο υπάλληλος. Και έφυγε.
Δ.
Στη Γερμανία πλησιάζουν εκλογές. Σε πάρα πολλά σημεία του δρόμου, καθώς και μέσα στην Πανεπιστημιούπολη όπου πηγαινοέρχομαι καθημερινά, υπάρχουν αφίσες που προωθούν το άλφα ή βήτα πολιτικό πρόσωπο με τη φωτογραφία τους και την κομματική τους ταυτότητα. Όλες ανηρτημένες στο ίδιο ύψος και όλες με το ίδιο μέγεθος. Υποθέτω πως όλες είναι αδειοδοτημένες από τον Δήμο και ακολουθούν την αστική αντίληψη περί του "ταξινομώ, τακτοποιώ, και συμμορφώνομαι" της Γερμανικής καλαισθησίας.
Στην είσοδο της Πανεπιστημιούπολης όμως, μπαίνοντας σήμερα, βλέπω μια αφίσα σε σημείο κάπως απροσδόκητο - υποθέτω πως δεν έχει αδειοδοτηθεί. Γράφει
"Make Socialism Great Again"!
Η υπογραφή είναι από μια κομμουνιστική οργάνωση μαοϊκών καταβολών• αυτός ο κλάδος του Κινήματος σίγουρα ΔΕΝ διακρίνεται για το χιούμορ του... μα νά το!
Με μια φράση ανέτρεψαν και υπέσκαψαν το γνωστό σύνθημα του Προέδρου Τραμπάκουλα και μαζί με το χαμόγελο, έφεραν ανύψωση του ηθικού στο στραπατσαρισμένο μας Κίνημα.
Η κατάληψη πολλών επάλξεων του Κινήματος από τον ταξικό αντίπαλο και εχθρό που έχει καταφέρει το αντί να προωθούνται οι απελευθερωτικές κινήσεις για τις καταπιεσμένες κοινότητες, να γίνεται συστηματική ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ των για πολιτικούς σκοπούς με "αριστερά" συνθήματα, έχει περιδέσει μεγάλους κλάδους του Κινήματος στην άχαρη ταύτιση με το παγκόσμιο παρακράτος, όπου κραυγάζοντας ΨΕΥΔΟαριστερές μπούρδες γίνεται επιδίωξη προνομίων (αντί ισότητος) για διάφορα άτομα και ομάδες, και συσσωρεύεται εμμονή σε μια "πολιτική των ταυτοτήτων και δικαιωματισμών" ΕΝΑΝΤΙΑ στην ευρύτερη κοινωνία, και όχι ως μέρος της. Αυτή η εκμετάλλευση - κυρίως ατόμων και κοινοτήτων που αυτοκαθορίζονται με όρους σεξουαλικής ταυτότητας, ή ταυτότητας φύλου ή γένους - στην επιδίωξη άδικων και αντικοινωνικών προνομίων, μας έχει αφήσει άχαρους και παλαβωμένους. Ιδίως δεδομένου του γεγονότος ότι όλες οι αστικές εξουσίες και κομματάρχες τρέχουν να αγκαλιάσουν αυτή την "επαναστατική" πολιτική και να ποζάρουν δίπλα από αμφιλεγόμενους "ακτιβιστές" ('που το σακουλάκι των τσίπιτος) για να φανούν "προοδευτικοί".
Το "Make Socialism Great Again" μου έφτιαξε τη μέρα μου!
Την επόμενη μέρα η αφίσα είχε εξαφανιστεί.
Την είδα τρεις μέρες αργότερα σε "αδειοδοτημένη" ανάρτηση. Φαίνεται πως οι σύντροφοι μας κατάφεραν να εξηγηθούν με τις Αρχές και να κερδίσουν το δικαίωμα προβολής, έστω και για λίγο, λόγω εκλογών.
Για να είμαστε ειλικρινείς, ο πρώτος διδάξας που είχε εφεύρει μια εύστοχη πολιτική σάτιρα και ταυτόχρονα αξιοποίηση του αρχικού συνθήματος του Προέδρου Τραμπάκουλα (το λεγόμενο "Make America Great Again") ήταν ο Αλεξέι Βολομπόεφ / Alexey Voloboev, ένας από τα ιδρυτικά στελέχη της πολιτικής οργάνωσης
"ΕΓΩ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ", στην Κύπρο. Το 2019.
Το εύρημα του Αλεξέι ήταν το σύνθημα
"Make Cyprus Great Again!"
- και το είχε εκτυπώσει σε μεγάλες αφίσες που για ένα διάστημα στόλιζαν τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης στη Λευκωσία. Με το που μπαίναμε στα γραφεία η κωμική πολιτική έμπνευση του Αλεξέι πάντα μας έφερνε γέλια.
Με άλλα λόγια, πάλιν τα πρωτεία στην Κύπρο!
Ε.
Ο χώρος που κινούμαι καθημερινά εδώ είναι η Ιατρική Πανεπιστημιούπολη. Ο κεντρικός δρόμος που οδηγεί προς το Νοσοκομείο είναι η καρδιά του τεράστιου συμπλέγματος κτιρίων της Ιατρικής Πανεπιστημιούπολης. Φτάνει σ' ένα σταυροδρόμι με πολλή τροχαία κίνηση όπου λεωφορεία, πατίνια, ποδήλατα, αυτοκίνητα και πεζοί αναγκάζονται να σταματήσουν για να τακτοποιηθεί ο ρυθμός έλευσης.
Στο κέντρο αυτής της διασταύρωσης πριν μερικές μέρες, στο πιο κεντρικό σημείο, εμφανίστηκε η πιο κάτω αφίσα με το σύνθημα:
"Κανένα Κέρδος εις Βάρος της Υγείας!
Keine Profite auf Kosten unserer Gesundheit!",
φέροντας την υπογραφή "Die Linke / Η Αριστερά"...
...που είναι το όνομα ενός από τα κόμματα της Γερμανικής Αριστεράς το οποίο αυτοκαθορίζεται με ΣοσιαλΔημοκρατικές και Κεντρο-Αριστερές αποχρώσεις, και συμπεριλαμβάνει "πρώην" σταλινικούς από το κυβερνών κόμμα της (εκλιπούσας) Γερμανικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Ανατολικής Γερμανίας).
Σίγουρα το κόμμα δεν ανήκει πλέον στην Επαναστατική Αριστερά - έχει αποτάξει την Επανάσταση με λόγια, με πράξεις, και με επίσημες τοποθετήσεις. Αλλά το σύνθημα "Κανένα Κέρδος εις Βάρος της Υγείας!" εμπεριέχει ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ προοπτικές για μια φιλο-λαϊκή πολιτική Υγείας... εάν το σύνθημα ήταν ρεαλιστικά εφαρμόσιμο εντός των πλαισίων του καπιταλισμού.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ / Rosa Luxemburg, Γερμανίδα Πολωνικής και Εβραϊκής καταγωγής ηγέτις του Επαναστατικού Σοσιαλιστικού Κινήματος στη Γερμανία είναι και η συγγραφέας του καταπληκτικού βιβλίου με τίτλο:
"Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση;"
Το βιβλίο είναι σύντομο, περιεκτικό, ευανάγνωστο, και αποτελεί ένα μικρό τόμο συμπυκνωμένης πολιτικής σοφίας.
Ακολουθώντας μια άπταιστη λογική που εξάγεται από τις καθημερινές εμπειρίες των ανθρώπων, αλλά και από την μέχρι τούδε πορεία του αγώνα για τον Σοσιαλισμό, η Ρόζα Λούξεμπουργκ καταδεικνύει την αμετάκλητη αλήθεια:
ο- ότι ΚΑΘΕ κοινωνική μεταρρύθμιση, όσο προοδευτική και αν είναι, όση ανακούφιση ή και άνεση παρέχει στην κοινωνία, καταλήγει στο να ΟΞΥΝΕΙ την ταξική πάλη και να συγκεντρώνει Κεφάλαιο, ισχύ, και εξουσία σε όλο και πιο στενούς κύκλους της άρχουσας τάξης,
και,
ο- ότι μόνο κοινωνική Επανάσταση δύναται να φέρει τον Σοσιαλισμό• οι αλλαγές που απαιτούνται δεν μπορούν να θεσπιστούν με Κρατικά διατάγματα,
και,
ο- ότι ΚΑΘΕ αγώνας για κοινωνική μεταρρύθμιση είναι πολύτιμος για την εκπαίδευση, την αυτο-οργάνωση, την ηθική, πολιτική και γνωσιολογική καλλιέργεια των εργαζομένων ΚΑΘ' ΟΔΟΝ προς την πραγμάτωση της Επανάστασης.
Μια πολύ προοδευτική Κυβέρνηση - με ΠΟΛΛΗ και με ευρεία λαϊκή υποστήριξη - "θα μπορούσε" ίσως νά 'βρει τρόπο εντός της Κεφαλαιοκρατίας να σταματήσει ο τομέας της υγείας να λειτουργεί ως κερδοσκοπική επιχείρηση. Σπρώχνοντας την υπόθεση στα ΟΡΙΑ των δυνατοτήτων, ίσως θα μπορούσαν οι κλινικές και τα νοσοκομεία να λειτουργήσουν ως μη-κερδοσκοπικοί οργανισμοί, ακόμη και ίσως - σε κάποια ακραία φαντασίωση - υπό την διοίκηση και ιδιοκτησία των ιδίων των εργαζομένων.
Αλλά τι γίνεται με τους τομείς που τροφοδοτούν τις κλινικές και νοσοκομεία; Η κερδοφορία και κερδοσκοπία θα μετατεθεί όλη στην βιομηχανία φαρμάκων, στη βιομηχανία κατασκευής ιατρικών εργαλείων και προμήθειας σε πρώτες ύλες, και στη βιομηχανία ανέγερσης και κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων, συστημάτων ψηφιακής ιατρικής (ΜΕΓΑψηφιακής βιομηχανίας), λογιστών και διοικητικής μέριμνας, κοκ. Δηλαδή συγκέντρωση Κεφαλαίου, ισχύος, και εξουσίας σε άλλες Κεφαλαιϊκές φατρίες... που στην τελική γραμμή είναι παρακλάδια ή και εξαρτώμενες αποφύσεις του Χρηματιστικού /Τραπεζικού Κεφαλαίου.
Το οποίο θα μας διαφεντεύει με ακόμη πιο μεγάλη ισχύ.
Το σύνθημα όμως υφίσταται ως καλό παράδειγμα ρομαντισμού που ερεθίζει τον πόθο όλων μας κοινωνική δικαιοσύνη και ευημερία, και για πιθανή υλοποίηση του Σοσιαλισμού. Για αυτό και θα μαζέψει ψήφους για το κόμμα, ακόμη και αν αποτελεί εξαπάτηση.
Ενώ ο αγώνας για την κατάληψη των μέσων παραγωγής στον ιατρικό τομέα (και σε όλους τους άλλους) ώστε να πραγματωθεί ΤΕΛΕΙΩΤΙΚΑ η εξάλειψη κερδοσκοπίας εις βάρος της υγείας, απαιτεί... διαφορετικές μορφές οργάνωσης, κινητοποίησης και πολιτικής συνείδησης.
Ζ.
Στην πανέμορφη Παλιά Πόλη - κάτι αντίστοιχο με την Εντός των Τειχών Λευκωσία ή την Εντός των Τειχών πόλη της Ρόδου - οι πλακόστρωτοι δρόμοι πλαισιώνονται από κτίρια του 1400 κάτι, και ανάμεσα τους ρέουν γοργά παραπόταμοι του κυρίως ποταμού που ονομάζεται Νέκαρ. Όλο το κέντρο εδώ είναι μόνο για πεζούς, ποδήλατα, και τροχοκαθίσματα - δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα εδώ παρά μόνο για εξαιρέσεις και έκτακτες ανάγκες.
Είναι ένα απίστευτα ζωντανό μέρος της πόλης. Μανάβηδες πουλούν λαχανικά και φρούτα μες το δρόμο, και υπάρχουν καταστήματα όλων των ειδών όπου κινούνται κυρίως οι ντόπιοι - υπάρχουν και κάποιοι τουρίστες, αλλά αποτελούν μειονότητα. Η Παλιά Πόλη ανήκει στην κοινότητα, όχι στους ξενοδόχους.
Ο κόσμος κινείται γοργά - η παγωνιά είναι ανυπόφορη, και αν σταματήσεις περισσότερο από ένα λεπτό ακινητοποιείσαι από το κρύο. Στο μέσο του πλακόστρωτου όμως βλέπω ένα άνθρωπο στα γόνατα, στην αρχαία στάση ικεσίας που αναγνωρίζουν όλοι οι λαοί της Γής.
Κρατά μια χειροποίητη και χειρόγραφη πινακίδα που γράφει
"Ich habe Hunger".
Ακόμη και με την άγνοια που με διακατέχει μπορώ να αντιληφθώ τι σημαίνει:
ΕΧΩ ΠΕΙΝΑ.
ΠΕΙΝΩ.
Μπροστά στα γόνατα του είναι ένα καπέλο με λίγα κέρματα.
Όλοι οι άνθρωποι περνούν από δίπλα του, από μπροστά του, από πίσω του και... τον αγνοούν.
Έρχεται η σειρά μου να τον προσπεράσω. Βλεπόμαστε στα μάτια. Χωρίς να αρθρώσει λέξη, εκλιπαρεί. Μασώ το χείλος μου.
Σκέφτομαι τον άλλο άνθρωπο στη γειτονιά μας που πριν μερικές μέρες πουλούσε εφημερίδες μπροστά από το παντοπωλείο. Προσπάθησε να μου δώσει μια και όταν του χαμογέλασα και είπα στα αγγλικά "όχι ευχαριστώ", μου είπε,
"Ich mache das, um etwas zu essen."
Ευτυχώς αναγνώρισα τη λέξη "essen", και θυμήθηκα πως σημαίνει φαί.
"Το κάνω αυτό για να πάρω φαί".
Μπήκα στο παντοπωλείο να πάρω αυτά που χρειαζόμασταν για το σπίτι, και βγαίνοντας του έδωσα δύο κρουασάν. Με είδε, σαν για πρώτη φορά, και από την καταπληξία δεν μπόρεσε καν να χαμογελάσει. Αποχαιρετιστήκαμε σαν να μόλις είχαμε βιώσει μαζί κάτι το τραγικό που τον είχε ταράξει - ακριβώς το αντίθετο από ό,τι ανέμενα.
Ξανακοιτάζω τον άνθρωπο που είναι γονατιστός εκλιπαρώντας στο παγωμένο πλακόστρωτο.
Αισθάνομαι τόσο μεγάλη αμηχανία και τεράστια ντροπή για όλους αυτούς τους ντόπιους που τον προσπερνούν χωρίς καν μια ματιά. Το βλέπει στα μάτια μου και κοιτάζει αλλού. Χώνω την ουρά στα σκέλια και προσπερνώ και εγώ, με χίλιες ενοχές.
Σκέφτομαι τον γονατισμένο άνθρωπο που κοιτάζει αλλού για να με γλυτώσει από τις ενοχές μου - δεν μπορώ να υπολογίσω το πόση λεπτότητα και καλλιέργεια χαρακτήρος απαιτεί αυτή η πράξη. Συνεχίζω να περπατώ και δεν ξέρω πως να καταχωρήσω αυτά τα βιώματα.
Έχω μια φίλη από την Κύπρο που βρέθηκε στη Γερμανία πρόσφατα, εξόριστη - όπως και πολλοί άλλοι, κυρίως νέοι άνθρωποι - απόβλητη από ένα κοινωνικό σύστημα απόλυτα ανελεύθερο, απαγορευτικό, εκμεταλλευτικό, που παλινδρομεί μεταξύ μεσαιωνικής άγνοιας και "υπερσύγχρονων" συσκευών, μεταξύ θρησκοληψίας και πορνογραφίας, μεταξύ απαγόρευσης του ερωτισμού και εκμετάλλευσης του, μεταξύ ψευδο-πολιτικής και ψευδο-πολιτισμού.
Στην πολιτιστική, πνευματική, και ερωτική ΕΡΗΜΟ που είναι η Κύπρος - "το Γουαντανάμο του Έρωτα", την είχε αποκαλέσει ο δασκαλοφιλόσοφος Σόλων Αντάρτης - η ζωή είναι ανυπόφορη για τα ανήσυχα πνεύματα, για τους αναζητητές της Ελευθερίας, για τους ανθρώπους που προσπαθούν να πραγματώσουν Νοήματα και Χαρά στη ζωή. Φεύγουν απόβλητοι, εξόριστοι, πρόσφυγες, σε άλλες χώρες όπως η Γερμανία.
Μα εδώ η φίλη μου κρέμεται από μια λεπτή κλωστή: μπορεί πανεύκολα η κλωστή αυτή να κοπεί και η φίλη μου να απομείνει άστεγη. Όπως είχε συμβεί και σε μένα στο παρελθόν.
Ξανασκέφτομαι τον άνθρωπο στο παγωμένο πλακόστρωτο στην πανέμορφη Παλιά Πόλη.
Για λόγους που δεν μπορώ να εξιχνιάσω, επιστρέφουν στην νόηση μου οι στίχοι του Ναζίμ Χικμέτ:
"Και να, τι θέλω τώρα να σας πω
Μες στις Ινδίες μέσα στην πόλη της Καλκούτας,
φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο.
Αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο κει που εβάδιζε.
Να το λοιπόν γιατί δεν καταδέχουμαι
να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα.
Θα πείτε, τ’ άστρα είναι μακριά
κι η γη μας τόση δα μικρή.
Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ’ άστρα,
εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω.
Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό,
πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο,
είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει.
Είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε."
Πέτρος Ευδόκας, petros@cyprus-org.net
Παραπομπές:
MLPD
https://www.mlpd.de/
Μαρία Δημητριάδη • Μικρόκοσμος
[Θάνος Μικρούτσικος - Ναζίμ Χικμέτ] [1975]
Ποίηση : Ναζίμ Χικμέτ
Απόδοση στα ελληνικά : Γιάννης Ρίτσος
https://youtu.be/VRpRNIYBe7k
* * *
Posts
