Το Ήθος της Διδασκαλικής Τέχνης και οι Εκλογές στην ΠΟΕΔ

Εισαγωγή:

Χίλια μύρια κύματα απ’ την Κερύνεια

Ανήκω στην γενιά των Παιδιών της εισβολής. Ανήκω στην γενιά εκείνη που ζώντας μέσα στα ερείπια, έζησε για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα σε μία Κύπρο που γλείφοντας τις πληγές της είχε παραμερίσει τα εμφύλια Μίση, τουλάχιστον στο επίπεδο των Παιδιών.

Μέρες της αρμύρας κι ο ήλιος πάντα εκεί

με τα μακεδονίτικα πουλιά και τ’ αρμενάκια

που ελοξοδρόμησαν και χάσανε την Μπαρμπαριά

Ανήκω σε μια από τις τελευταίες γενιές Παιδιών που έπαιξε ανέμελα σε δρόμους και γειτονιές, χωρίς αυτοκίνητα, που έμπαινε στο σπίτι μόνον όταν έδυε ο ήλιος, που η λέξη Φίλος/η ήταν Ιερή. Ανήκω στην γενιά που Χαιρόταν με την επιτυχία του συμμαθητή και της συμμαθήτριάς μας γιατί στο πρόσωπό τους βλέπαμε και την δική μας επιτυχία. Γιατί όταν κάποιος ή κάποια από εμάς Δραπετευε, Δραπετεύαμε μαζί του.

Ανήκω στην γενιά πριν από τον κομματικό κατακερματισμό του τόπου μας. Στην γενιά που ονειρευόταν να αλλάξει την Κύπρο. Στην γενιά που απέτυχε, αλλά που μέσα της λάθρα βιώνει ακόμη ο Πόθος για την Ελευθερία διότι ξέρει το Ποιόν της όπως ξέρει και την Απουσία της.

Μεγάλωσαν τα γένια μας η ψυχή μας αλλιώτεψε

αγριεμένο το σκυλί γαβγίζει τη φωνή του

βοήθα καλέ μου μη φαγωθούμε μεταξύ μας

 

***

 

Πρωτοσυνάντησα το Διδασκαλικό Ήθος στα πρόσωπα των Δασκάλων μου του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Οι Δάσκαλοι και οι Δασκάλες αίρουν τις αμαρτίες του Κόσμου. Μέσα στον σχολικό ναό είναι τα πρόσωπα εκείνα που κουβαλούν στις πλάτες τους και στην Συνείδησή τους όλο τον Ανθρώπινο Πόνο, προσωπικό και συλλογικό, μέσα από την επαφή με τα πιο αθώα πλάσματά του. Στον χρόνο που έχουν στην διάθεσή τους πρέπει να δημιουργούν ένα πλαίσιο Ασφάλειας, στο οποίο ο Έξω κόσμος δεν μπορεί να δηλητηριάσει την παιδικότητα.

Το σχολείο ήταν για μας ένα άσυλο. Μέσα του και μέσω του ξεχνιόμασταν. Και οι δάσκαλοι και οι δασκάλες μας – με όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες τους – ήταν οι άγγελοι που ανάστησαν τον τόπο. Οι μορφές που έδωσαν ελπίδα σε χιλιάδες προσφυγόπουλα σαν και μένα και την αδιασάλευτη πίστη ότι «θά’ρθει άσπρη μέρα και για μας». Η Ισότητα που βίωσα στο Δημοτικό με συνοδεύει σε όλη μου του ζωή. Και με έχει καθορίσει. Σε όλη μου την παιδική ηλικία ένιωθα διαφορετικός, όπως διαφορετικό ήταν το κουρεμένο ζέρο κεφάλι μου. Η εισβολή μας είχε διαλύσει. Κουβαλήσαμε εδώ τις πληγές μας, την φτώχεια μας και την βουβή μας αξιοπρέπεια. Και ξέραμε, μεγαλώνοντας πριν την ώρα μας, τα οικονομικά και άλλα όρια των γονιών μας, που πέτρωσαν για να μας μεγαλώσουν. Και που η Ψυχή τους έμεινε σε μια παραλία με απόκοσμο Φως στην χαμένη τους Αθωότητα. Και αυτή την διαφορά μας την θύμιζε ο κόσμος των ενηλίκων.

Όχι στο σχολείο! Εκεί οι Δάσκαλοι/ες μας φρόντιζαν να είμαστε Παιδιά. Μια αγέλη Αθωότητας που έπαιζε και μάθαινε. Οι Δάσκαλοι/ες αίρουν τις αμαρτίες του Κόσμου... Πατέρες, Μητέρες, Φίλοι, Δεν Ξεχνώ πώς σημάδεψε ο καθένας και η καθεμία τους την παιδική μου ψυχή. Και πώς με έκαναν Αριστοτελικό στο ευ ζην τους.

Κάθε φορά που δίδασκα το κείμενο για τον Pestalozzi, έκλαια βουβά μέσα μου, βλέποντας στο πρόσωπό του τους δικούς μου δασκάλους και δασκάλες, που μετά την εισβολή γαλήνεψαν της ψυχές μας.

Ήταν οι Δάσκαλοι και οι Δασκάλες μου που πίστεψαν στο προσφυγόπουλο πριν το προσφυγόπουλο πιστέψει στον εαυτό του. Τα λόγια ενθάρρυνσης, αγάπης, στοργής και μία αστείρευτη πίστη στην Δυνατότητα που άναψε μία Φωτιά που δεν σβηνει. Τους χρωστώ. Προσπαθώ να φανώ αντάξιος της εμπιστοσύνης και του Ήθους των.

Συνέχισα την φοίτησή μου στο Διδασκαλικό Ήθος στην ταπεινή Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου, όπου Δάσκαλοι/ες και συμφοιτητές/τριες μου μου δίδαξαν ξανά, με άλλο πλέον τρόπο την Ισότητα και το Παιχνίδι. Η ΠΑΚ, έγινε το δεύτερο μας σπίτι, ενα νέο άσυλο μιας νεότητας σε μία Κύπρο που άλλαζε, μία Κύπρο που έμπαινε στον αστερισμό της τεχνητής ευμάρειας. Μία Κύπρο στην οποία ανέτελλε η εποχή του κομματικού κατακερματισμού του Δημόσιου Λόγου και που τα φαντάσματα του παρελθόντος γίνονταν οι Δυνάμεις του Παρόντος. Αντισταθήκαμε ως το τέλος.

Μέχρι και το κλείσιμό της η ΠΑΚ δεν αλώθηκε από τα κόμματα. Το Ήθος της συντριπτικής πλειοψηφίας των Δασκάλων της και των φοιτητών/τριων της δεν το ανέχτηκε ποτέ. Γι αυτό και η ΠΑΚ έπρεπε να κλείσει. Έζησα από πρώτο χέρι τον αγώνα για να επιβιώσουμε και τις κομματικές τρικλοποδιές σε εκείνο τον αγώνα. Κάποτε θα τα γράψω. Αυτό που μου έμεινε όμως ήταν και πάλι μία αίσθηση Αθώας Συλλογικότητας στην οποία δεν χωρούσαν διαχωριστικές ταυτότητες. Η Γνώση ότι Εμείς θα Υπηρετήσουμε το Παιδί. Και ότι σε αυτή την Ιερή Υπηρεσία αυτά που μας χωρίζουν θα έπρεπε να παραμεριστούν.

Με αυτά τα εφόδια και αυτή την προϊστορία έγινα Δάσκαλος.

Το Ήθος της Διδασκαλικής Τέχνης σφυρηλατήθηκε ανεξίτηλα μέσα μου στα πρώτα πέντε λεπτά, της πρώτης επίσημης εργάσιμης μου ημέρας ως Δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο Μαλούντας.

Φτάνοντας, με υποδέχτηκε η Κυρία Χρυστάλλα Ιεροπούλου, Βοηθός Διευθύντρια και διευθύνουσα το διδιδάσκαλο σχολείο, το οποίο στελεχώναμε εκείνη και εγώ.

«Σόλωνα να διαλέξεις όποιες τάξεις θέλεις», ήταν τα πρώτα λόγια της μετά το καλημέρισμα. «Και να μην ανησυχείς». Η Κυρία Χρυστάλλα, η οποία θα μπορούσε κυριολεκτικά να είναι μητέρα μου – με τον γιο της Μάριο έχουμε την ίδια σχεδόν ηλικία – δεν χρησιμοποίησε την ιεραρχία, δεν μου το έπαιξε ανώτερη και πότισε για δύο χρόνια την Τέχνη μου. Για την ιστορία, δίδαξα Δ’, Ε’ και Στ’ τάξη την πρώτη χρονιά και Α’, Ε’ και Στ’ την δεύτερη ως Μαθητής της κυρίας Χρυστάλλας. 

Το μάθημα μου για το Διδασκαλικό Ήθος ολοκληρώθηκε το πρώτο εκείνο πεντάλεπτο, όταν μπαίνοντας στην αίθουσα βρήκα συγυρισμένο σε κασόνια, όλο το υλικό του προηγούμενου δασκάλου του Στέλιου Παυλίδη. Χωρίς να έχει καμία υποχρέωση, χωρίς καν να με γνωρίζει, άφησε πίσω του όλο το Υλικό που είχε δημιουργήσει για να υποστηρίζει την Τέχνη του. Στα μικρά σχολεία υπάρχουν περίοδοι που οι μαθητές και οι μαθήτριες δεν διδάσκονται αλλά εργάζονται σιωπηλά. Ο Στέλιος φρόντισε να ξεκινήσω την καριέρα μου με γερά θεμέλια. Χρόνια μετά τον γνώρισα και τον ευχαρίστησα προσωπικά.

Αγάπη για τον Τόπο, Αγάπη για την Κοινότητα, Αγάπη για τους Συναδέλφους, Αγάπη για τα Παιδιά: Το Διδασκαλικό Ήθος. Και η αντίληψη ότι όλοι και όλες είμαστε Περαστικοί/ες και ότι είμαστε Δάσκαλοι και Δασκάλες όλου του Σχολείου και όχι μόνον της «δικής μας» τάξης.

Τα όσα μου δίδαξαν οι δύο Συνάδελφοι σε πέντε λεπτά δεν διδάσκει κανένα Πανεπιστήμιο. Είναι αποτέλεσμα ενός πανάρχαιου Ήθους. Και η βαθιά αναγνώριση ότι όσον καλοί/ες είμαστε, η Τέχνη μας αποθεώνεται μόνον στην Συν-Εργασία μέσα σε ένα κλίμα Αγάπης. Εάν δεν υπάρχει είμαστε κύμβαλα αλαλάζοντα. Όπως το είπε και ένας από τους Δασκάλους μου, ο αείμνηστος Νίκος Λιβέρδος από την Κερύνεια:
«Αγαπάτε τους μαθητές και τις μαθήτριες σας και θα Μάθουν!»

Στα τριάντα τώρα χρόνια της πορείας μου στα θρανία συναντώ ακόμη αυτό το Ήθος. Στα πρόσωπα Συναδέλφων που Γνωρίζουν, Δεν Ξεχνούν και Αγωνίζονται. Και που τιμούν ακόμη το Παιδί μέσα τους. Και το προστατεύουν και του δίνουν θάρρος και του ανοίγουν μία μικρή πόρτα προς το Φως. Τα ονόματά τους δεν θα γραφτούν εδώ, αλλά εκείνοι/ες ξέρουν. Οι Διευθυντές και Διευθύντριες που στοργικά αντικαθιστούν απόντες γονείς. Ο Δάσκαλος που κρυφά έδιδε μέρος του μισθού του για το εγκαταλειμμένο παιδί, η Δασκάλα που τάιζε – κρυφά νόμιζε – ολόκληρες οικογένειες, ο Συνάδελφος που φιλοξένησε στο σπίτι του τον κυνηγημένο Κούρδο αντάρτη, οι Συνάδελφοι που βγήκαν στους δρόμους για την Υγεία των Παιδιών του σχολείου τους, η παρέα που ψες έφαγε στην Καλαβασό, ο Συνάδελφος και η Συνάδελφος που μαζί Υπηρετούμε ξανά μίαν μικρή Κοινότητα, ο Φίλος που δεν θα με ψηφίσει, αλλά που ξέρω ότι κάποια μέρα μπορεί να μας θάψουν μαζί σε μία άλλη Υπηρεσία. Ένας άλλος Κόσμος μακριά από τα αδηφάγα μάτια της Δημοσιότητας. 

Μία Ιερή αόρατη κοινότητα την οποία θα πρέπει να υπηρετεί η ΠΟΕΔ.  

Και όχι το αντίθετο.

Στα τριάντα χρόνια της καριέρας μου έχω επιβεβαιώσει πολλές φορές την Σοφία και το Ήθος των Υπηρετών της Τέχνης μας στους οποίους Μαθήτευσα. Με Μέγιστο των μαθημάτων την επιτακτική ανάγκη να Αγαπούμε τον Τόπο και την Τέχνη μας και να βλέπουμε στα Παιδιά, σε Όλα ανεξαιρέτως τα Παιδιά, την εγγενή Δυνατότητα και Δυναμική να αλλάξουν τον Κόσμο προς το Καλύτερο.

Είναι Καιρός ως «κλάδος» να επιστρέψουμε στην Ουσία της Ύπαρξης και της Δράσης μας εντός του κοινωνικού συνόλου.

Ο Αγώνας, ο όποιος Αγώνας μας πρέπει να αφορά την δυνατότητα των Παιδιών, Όλων Ανεξαιρέτως των Παιδιών, να Ζουν σε ένα καλύτερο Κόσμο από αυτόν στον οποίο ζούμε. Μέσα στον οποίο θα υλοποιείται το Αριστοτελικό:

“Κι επειδή τελικός σκοπός του κράτους είναι ο καλός τρόπος ζωής των πολιτών, όλα αυτά συντείνουν σ' αυτόν. Μια πόλη είναι μια κοινότητα από οικογένειες και χωριά όπου όλοι ζουν μια ζωή τέλεια και αυτάρκη. Κι αυτό, κατά τη γνώμη μας, σημαίνει να ζει κανείς ευτυχισμένα και ηθικά.

Σκοπός, λοιπόν, της πολιτικής κοινωνίας, δεν είναι η κοινή ζωή αλλά οι ωραίες πράξεις που εκδηλώνονται μέσα στα πλαίσιά της. ”

(Αριστοτέλη Πολιτικά)

Θλίβομαι αφάνταστα παρακολουθώντας τις κομματικές μπηχτές και τα υπονοούμενα, τους κήρυκες της «μόνης» αλήθειας. Τον διχαστικό λόγο που παρεισφρύει ανάμεσά μας δηλητηριάζοντας το Ήθος της Τέχνης μας. Καμία παράταξη δεν έχει το μονοπώλιο ούτε του Ήθους, ούτε του Αγώνα. Όποιοι και όποιες προσποιούνται ότι «ξέρουν παραπάνω», δρουν έξω από τα πλαίσια του Ήθους που θα πρέπει μας ενώνει.

Καλήν μας ψήφο.

Σόλων Αντάρτης ~ solon_antartis@yahoo.com

Υποψήφιος Ανεξάρτητης Κίνησης Δασκάλων

 

~~~~~~~~~~~~~