Έχω μεγάλη έγνοια για το ότι σε κάποιους κύκλους - πολιτικά αρρωστημένους και ηθικά έκπτωτους - συντηρείται τεχνητά μια εκκρεμότητα για το θέμα του φόνου του
Μιχάλη Πέτρου, πατέρα του
Πέτρου Πέτρου. Ο Μιχάλης Πέτρου φονεύθηκε από ομάδα ανταρτών υπό τας διαταγάς του (μετέπειτα ήρωα)
Ηλία Παπακυριακού, τον Ιανουάριο του 1958 στη Λύση.
Ο Μιχάλης Πέτρου ήταν έντιμος και αγνός Αριστερός, μέλος του ΑΚΕΛ, βετεράνος του ένοπλου αγώνα ενάντια στο φασισμό κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και δραστήριος τόσον στις πτυχές του εθνικού αγώνα για την Ένωση, όσον και για τον Σοσιαλισμό. Η τεχνητή και αχρείαστη αντιπαράθεση μεταξύ της ηγεσίας του ΑΚΕΛ και της ΕΟΚΑ κατά την περίοδο 55-59 δημιούργησε πολλά περιστατικά αντιπαράθεσης και συμπλοκών στα οποία σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν αθώοι άνθρωποι, βλάπτοντας τον αγώνα για τον Σοσιαλισμό και τον απελευθερωτικό αγώνα. Ήταν σε μια τέτοια συμπλοκή που φονεύθηκε ο Μιχάλης Πέτρου. Η καλοσύνη του όμως, αναγνωρισμένη από όλους όσους τον ήξεραν, παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα και η μνήμη του τροφοδοτεί κείμενα, μαρτυρίες, και εκδηλώσεις σεβασμού και αναγνώρισης για την προσφορά του προς τον λαό μας ΚΑΙ στον παγκόσμιο αγώνα της ανθρωπότητας για ελευθερία. Μαζί με αυτά όμως, προκύπτουν και απεχθέστατες δηλώσεις, πράξεις και απραξίες που στοχεύουν στην εκμετάλλευση του τραγικού του θανάτου - αμαυρίζοντας κυρίως τους κύκλους που παράγουν αυτά τα σιχαμερά πράματα.
Το γεγονός ότι η ΕΟΚΑ έχει απαντήσει πεντακάθαρα στο ερώτημα "γιατί και πως", και
ξεκαθάρισε πολλές φορές ότι ο Μιχάλης Πέτρου ΔΕΝ ήταν προδότης - ούτε κατά διάνοια! - με ανακουφίζει αλλά και με αναστατώνει ιδιαίτερα γιατί αισθάνομαι πως παρ' όλον που αυτή η τοποθέτηση είναι όσο πιο επίσημη γίνεται, ο πόνος της οικογένειας δεν θα μπορέσει ποτέ να σβήσει ενόσω υπόκειται σε διαχρονική εκμετάλλευση από την ηγεσία και τους καιροσκόπους που δρουν εντός και γύρω του σταλινικού κόμματος. Μόνο αυτοί λεν πως "η ΕΟΚΑ" σκότωσε τον Μιχάλη Πέτρου τάχα "ως προδότη".
Και τα λεν αυτά ενώ πρόκειται για ένα φόνο που διέπραξαν ένοπλοι άνθρωποι που είτε έχασαν τη ψυχραιμία τους σε ένα περιστατικό παρατεταμένης έντασης (όπου δεν θα έπρεπε να είχαν εμπλακεί - και για αυτή την εμπλοκή φέρει ευθύνη άλλος)• είτε ενέδωσαν στον φανατισμό και το συγκρουσιακό πνεύμα της εποχής• είτε ήταν ακατάλληλοι να φέρουν όπλα και να εμπλέκονται σε πολιτικές αντιπαραθέσεις (διότι άλλο το αντάρτικο ενάντια στον εχθρό, άλλο η πολιτική αντιπαράθεση σε μια κοινότητα). Ειδικά ο Ηλίας Παπακυριακού, που φαίνεται φέρει την ευθύνη για τον φόνο, μπορεί να μοιάζει πως εξιλεώθηκε με την αυτοθυσία του αργότερα στον Αχυρώνα του Λιοπετριού, αλλά ο φόνος ενός άοπλου και αθώου ανθρώπου - για οποιονδήποτε λόγο - δεν διαγράφεται. Ναι μεν η αυτοθυσία του Ηλία Παπακυριακού και των άλλων συντρόφων στον Αχυρώνα αποτελεί φλογερό σημείο αναφοράς στη συλλογική μας συνείδηση, αξιοθαύμαστη και σημαντικότατη προσφορά στην αγώνα για την απελευθέρωση, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ακόμα και ένας Ήρωας δύναται να έχει σκοτεινά σημεία στο παρελθόν του. Θέλω να πιστεύω πως εκτός από την αδιαμφισβήτητη του αφοσίωση του στον αγώνα για την απελευθέρωση, η προσωπική επίγνωση του φόνου είχε παρουσία και εκτόπισμα μες την συνείδηση του Ηλία Παπακυριακού ίσως και να τον βοήθησε στην απόφαση αυτοθυσίας στη μάχη του Αχυρώνα.
Το ότι στην κηδεία του Μιχάλη Πέτρου παρέστη ο
Πιερής Αυξεντίου, πατέρας του ήρωα
Γρηγόρη Αυξεντίου, έδωσε σοβαρά μηνύματα για προσπάθεια συμφιλίωσης και υπέρβασης του πόνου ήδη από τότε. Από την πρώτη μέρα. Καταγράφηκε το ότι ο Πιερής Αυξεντίου είχε δηλώσει, "Από ψες που έγινε το επεισόδιο έχασα το μυαλό μου". Επίσης είχε πει, "Είμαι αρκετά στενοχωρημένος. Ποτέ δεν περιμέναμε τέτοια πράγματα. Αυτά είναι θλιβερά και εύχομαι να μην ξανασυμβούν. Δεν χρειάζονται πια σκοτωμοί. Εμείς πιστεύαμε ότι η Λύση ήταν το μόνο χωριό στο οποίο συναντιούμασταν όλοι".
Το 2003 οι Σύνδεσμοι Αγωνιστών ΕΟΚΑ 55-59 δημοσίευσαν μια ειδική έκδοση του περιοδικού
Αγωνιστής (τεύχος 34) στο οποίο κατέθεσαν αυτό που όπως φαίνεται είναι και οι τελικές τους τοποθετήσεις για τον φόνο του Μιχάλη Πέτρου. Η έκδοση υπογράφεται και προλογίζεται από τον
Θάσο Σοφοκλέους, που είναι πρώην αντάρτης και Τομεάρχης της ΕΟΚΑ, ένας από τους λίγους που αιχμαλωτίστηκαν από τους εγγλέζους, βασανίστηκαν άγρια και φυλακίστηκαν στην Αγγλία, τώρα
Πρόεδρος των Συνδέσμων Αγωνιστών. Μεταξύ άλλων πολλών για το θέμα του φόνου, σε αυτό το δημοσίευμα αναγράφεται πεντακάθαρα:
► "Από όλες τις μαρτυρίες, και αυτές είναι πάρα πολλές, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα πως ο Μιχάλης Πέτρου δεν ήταν προδότης και ούτε η Ε.Ο.Κ.Α είχε πρόθεση να τον εκτελέσει ή έστω να του κάμει οιανδήποτε παρατήρηση για οποιαδήποτε ενέργειά του, ή για τα πολιτικά του φρονήματα."
Επίσης:
► "Ουδεμία πρόθεση είχε η Ε.Ο.Κ.Α να λάβει οποιαδήποτε μέτρα εναντίον του Μ.Πέτρου. Ουδέποτε συζητήθηκε ή αποφασίστηκε από την Οργάνωση ενέργεια κατά του ατόμου αυτού."
Η έκδοση είναι εδώ, και πιστεύω πως αξίζει μελέτης:
■ Ο Αγωνιστής
http://www.eoka.org.cy/wp-content/uploads/2015/04/TEVXOS-34.pdf
Επίσης, τεραστίας σημασίας είναι η κατάθεση αυτόπτη μάρτυρος του φόνου, του
Παναγιώτη Παπαδημήτρη. Ο Π. Παπαδημήτρης δηλώνει πως βρίσκεται "στο αντίθετο ιδεολογικό στρατόπεδο" απο το ΑΚΕΛ, και έτσι η κατάθεση του, γεμάτη από εκτίμηση και σεβασμό για τον Μιχάλη Πέτρου και για την οικογένεια του, έχει βάρος πολύ μεγαλύτερο από όσα λεν ή δεν λεν άλλοι:
■ 21.1.1958: Περιγραφή της δoλoφovίας τoυ Μιχαήλ Πέτρoυ στη Λύση από τov αυτόπτη μάρτυρα Παvαγιώτη Παπαδημήτρη
http://www.papademetris.net/index.php?option=com_content&view=article&id=1854:s-1298&catid=177:1955-1958-17&Itemid=119
Υπάρχει και το δυσεύρετο άρθρο του αδιάφθορου δημοσιογράφου
Μάριου Δημητρίου που ανασκαλίζει επιγραμματικά την δυσφορία και την οδύνη που βιώνει ολόκληρος ο λαός μας για το αφόρητο θέμα των αχρείαστων, ή και λανθασμένων, ή και εγκληματικών σκοτωμών που έγιναν κατά τη διάρκεια του Αγώνος. Το άρθρο του βρίσκεται στο δεύτερο μέρος της πιο κάτω σελίδας (μετά την φωτογραφία).
■ Αν είναι άνδρας να βγάλει τη μάσκα
του Μάριου Δημητρίου
http://antistasi.org/?p=29124
Κλείνοντας, θέλω να ψηλαφίσω κάποια θέματα που σχετίζονται με τον φόνο του Μιχάλη Πέτρου, που είναι σίγουρα πολύ πιο δύσκολα από όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Ναι μεν ο Ηλίας Παπακυριακού - και όχι η ΕΟΚΑ - φέρει την ατομική και άμεση ευθύνη για τον σκοτωμό, αλλά δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τις ευθύνες του Διγενή, καθώς και της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, που σχεδιασμένα και με μεθοδικές χειραγωγήσεις έριχνε μέρος του πληθυσμού εναντίον των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και εξέθεσε τον απλό αθώο κόσμο σε ακατανόητες συγκρούσεις χωρίς προστασία και χωρίς καν επαρκή ιδεολογική ή πολιτική εξήγηση. Για αυτό έχουν γραφτεί πολλά, ακόμα και από μέλη του ΑΚΕΛ με αυτοκριτική εντιμότητα, και δεν χρειάζεται να πούμε περισσότερα. Οι πολιτικές ευθύνες της τότε σταλινικής ηγεσίας ήταν τεράστιες, και της νυν ηγεσίας ακόμα χειρότερες - γιατί βρυκολακιάζοντας, συνεχίζει να προσπαθεί να κερδίσει πολιτικά οφέλη από τους σκοτωμούς.
Αλλά κάτι για το οποίο δεν έχουν λεχθεί αρκετά είναι η πολιτική ευθύνη του Γ.Γρίβα Διγενή - ευθύνη όχι της ΕΟΚΑ, αλλά του Αρχηγού της. Η "κριτική" ενάντια στον Γρίβα Διγενή, δηλαδή η δαιμονοποίηση που έχει επικρατήσει ως το "επίσημο δόγμα" της ψευδο-Αριστεράς καθώς και του διαχρονικού παρακράτους δυστυχώς είναι γεμάτη από τόσα ψέμματα, παραπληροφόρηση, και φανατισμό που δεν αφήνει χώρο για αληθινή και γόνιμη κριτική. Υπάρχει όμως μεγάλη ανάγκη για τέτοια κριτική, και μάλιστα από άτομα που ταυτίζονται με τον αγώνα της ΕΟΚΑ και με την ευρύτερη εθνικόφρονα παράταξη. Εδώ που φτάσαμε, δυστυχώς η κριτική του Διγενή έχει νόημα πλέον μόνο όταν προέρχεται από άτομα και οργανώσεις που είτε αγωνίστηκαν δίπλα του, ή μες το ευρύτερο σχήμα της Ενωτικής Παράταξης.
Ο Μιχάλης Πέτρου ΔΕΝ θα έπεφτε νεκρός από τις σφαίρες και τις διαταγές του Ηλία Παπακυριακού αν οι αντάρτες δεν είχαν αποσταλεί στη Λύση ένοπλοι για να εμπλακούν στη διαχείρηση μιας υπόθεσης που έπρεπε να είχε γίνει με πολιτικά και κοινωνικά μέσα. Υπήρχε μέρος του πληθυσμού που με εντολές του σταλινικού κόμματος δημιουργούσε προβλήματα στον αγώνα και χλεύαζε τους αγωνιστές ή και υπέσκαπτε τον αγώνα; Ναι. Σίγουρα ο Μιχάλης Πέτρου ΔΕΝ ήταν ανάμεσα τους! Απεναντίας, οι μαρτυρίες όλες τεκμηριώνουν ότι ήταν σύμμαχος και βοηθός στον αγώνα - το ίδιο και άλλα μέλη της οικογένειας που συμμετείχαν ενεργά στον αγώνα.
Η ξεροκέφαλη όμως νοοτροπία του Γρίβα για το πως διαχειριζόμαστε το ιστορικό πρόβλημα της ενοχλητικής δράσης μικρού μέρους του πληθυσμού κατά τη διάρκεια ενός αγώνος δεν επέτρεψε να διαμορφωθούν ορθά και δίκαια μέσα και θεσμοί διαχείρησης. Το πρόβλημα είναι ιστορικά αναγνωρισμένο και προκύπτει στη διάρκεια όλων των επαναστατικών αγώνων όλων των λαών. Και ο Τσε Γκεβάρα το αντιμετώπισε, και ο Λένιν, και ο Μάο (για αυτό το θέμα ο Μάο είχε γράψει δύο ολόκληρα μακροσκελή κείμενα), καθώς και ο Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός (IRA) κατά τη διάρκεια και της επανάστασης που νίκησε το 1916, ΚΑΙ της πολύ πιο δύσκολης περιόδου στις δεκαετίες 1960-85 [1]. Αλλά ο Γρίβας δεν είχε ούτε τη γνώση ούτε την πείρα να διαχειριστεί ορθά κάτι τέτοιο.
Όλες του οι προηγούμενες εμπειρίες στρατιωτικών συγκρούσεων είχαν σχεδόν ολόκληρο τον λαό σύσσωμο να υποστηρίζει τους αγώνες στους οποίους υπηρέτησε: από την εκστρατεία στην Μικρά Ασία και την Μικρασιατική Καταστροφή, στο Αλβανικό μέτωπο ενάντια στην εισβολή της Ιταλίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο, ακόμα και στην αντιστασιακή του δράση ενάντια στην Γερμανική κατοχή, πάντα ο λαός υποστήριζε. Οπότε... ουδέποτε προέκυψε θέμα διαχείρισης μέρους του πληθυσμού που να αντιδρά και να ενοχλεί. Εκεί που τα έκαμε θάλασσα ο Γρίβας ήταν όταν ενώ πολεμούσε την Γερμανική κατοχή με την Οργάνωση Χ, αντί να σμίξει τις δυνάμεις του με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, όντας φανατικός βασιλόφρων συνετάχθει με το οπισθοδρομικό μέρος της άρχουσας τάξης και ενάντια στη λαϊκή αντίσταση - με μεγάλες δόσεις τυφλού και ηλίθιου αντικομμουνισμού. Μάλιστα δε η απειρία του σε συγκρούσεις όπου το πολιτικό στοιχείο είναι πιο σημαντικό από το στρατιωτικό, διεφάνη από το ότι έξω από την περιοχή Αττικής διοργανώθηκαν ψεύτικα και κίβδηλα "παραρτήματα" της Οργάνωσης Χ από φονιάδες, ληστές, σπιούνους, βασανιστές και φιλοναζιστές δοσίλογους, και ο Γρίβας φάνηκε εντελώς ανίκανος να κάμει κατάληψη ή εξουδετέρωση αυτών των παραρτημάτων. Και αφέθηκε απλώς να καταπίνει την ντροπή που του επέφεραν αυτοί οι λαομίσητοι εγκληματίες γιατί δεν ήξερε πως να αποτάξει ή να αποκηρύξει αυτά τα σώματα - ενώ για ανθρώπους με έστω και την παραμικρή πείρα στην πολιτική, ένα τέτοιο βήμα είναι φανερά αναγκαίο, απλό, και εκ των ουκ άνευ [2]. Αυτή του η αδυναμία, συν η αυταρχική του ξεροκεφαλιά, οδήγησε σε επανάληψη του φαινομένου (ευτυχώς σε πολύ μικρότερο βαθμό) και κατά τη διάρκεια του αγώνος της ΕΟΚΑ 55-59, καθώς και κατά την διάρκεια της βραχύβιου ΕΟΚΑβ του 72-74.
Κατά τη διάρκεια του αγώνος της ΕΟΚΑ 55-59 προέκυψαν πολλά προβλήματα τα οποία η εθνικόφρων παράταξη, συχνά σε συνεννόηση ή και συνεργασία με την Αριστερά, βοηθούσε να λύονται με πολιτικά, όχι στρατιωτικά μέσα. Εξαιρετικά πολύτιμο παράδειγμα το στήσιμο και λειτουργία ντόπιων (όχι κατοχικών) Διαιτητικών δικαστηρίων, οι εκστρατείες Παθητικής Αντίστασης (μποϋκοτάζ αγγλικών εμπορευμάτων, υποστήριξη της εγχώριας παραγωγής), καθώς και οι από κοινού σύσσωμες κινητοποιήσεις του λαού σε πορείες, διαδηλώσεις, απεργίες, καταλήψεις... σε αυτά ο Γρίβας ήξερε πως να συμμετάσχει θετικά. Και ας μην ξενίζει κάποιους η αναφορά μου σε συνεργασία της Αριστεράς με την εθνικόφρονα παράταξη: στις τάξεις της ΕΟΚΑ υπηρέτησαν λαμπρά πολλά μέλη του ΑΚΕΛ συν αμέτρητοι άνθρωποι της ευρύτερης Αριστεράς. Κάποιοι από αυτούς έδωσαν τη ζωή τους στον Αγώνα, και εκατοντάδες υπηρέτησαν με αυτοθυσία και επωμιζόμενοι απερίγραπτα ρίσκα και κακουχίες. Ο Διγενής λοιπόν ήξερε πως να συμμετάσχει ορθά στις παλλαϊκές κινητοποιήσεις που γίνονταν μέσω αυτής της συνεργασίας. Μερικές φορές η θετική του συμμετοχή ήταν με αποχή, δηλαδή κρατώντας πίσω την ΕΟΚΑ ώστε ο ίδιος ο πληθυσμός να αισθανθεί τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του αδιαμεσολάβητα μέσα από τα γεγονότα του Αγώνος. Άλλες φορές συμμετείχε δίνοντας εντολές στην ΕΟΚΑ να επέμβει για προστασία του πληθυσμού. Ο συνδυασμός αποχής και εμπλοκής ήταν πολύ ορθός, και ο Γρίβας έδειξε ότι μπορούσε και να εμπνεύσει και να εμπνευστεί -
να λάβει δηλαδή καθοδήγηση - από τον λαό.
Σε άλλα θέματα όμως ήταν δύσκαμπτος, αυταρχικός, και δεν μπορούσε να δει το οφθαλμοφανές ενώπιον του: η αποστολή ενόπλων μελών της ΕΟΚΑ για διαχείρηση θεμάτων συμπεριφοράς του πληθυσμού ήταν εγκληματικό λάθος. Ήταν μια παγίδα που έστησαν πολιτικοί αντίπαλοι του αγώνα μες την οποία έπεσε μέσα ο ίδιος, ρίχνοντας μέσα και την ΕΟΚΑ, και τα θύματα των ανόητων πράξεων που προέκυψαν από αυτό. Όσο πιο συχνά έστελνε ένοπλους να "επιβάλουν" συνεργασία σε τυχόν απρόθυμα μέρη του πληθυσμού, τόσο πιο πολλούς εχθρούς δημιουργούσε ενάντια στην ΕΟΚΑ. Έτσι, με τα σαφέστατα γέλια ικανοποίησης της τότε σταλινικής ηγεσίας για το ότι η παγίδα λειτούργησε καλά, φτάσαμε στο σημείο αργότερα να αμφισβητείται η αξία και ορθότητα του Αγώνος, και σήμερα στο απίστευτο σημείο να υπάρχουν άνθρωποι που ξεδιάντροπα βρίζουν και χλευάζουν ανοικτά όλα όσα έχουν αξία και νόημα τα οποία ενσάρκωσε η ΕΟΚΑ σε μια αναλαμπή που ανέδειξε το μεγαλείο του λαού μας.
Αυτοί είναι οι κύκλοι που συντηρούν την εκκρεμότητα για τον φόνο του Μιχάλη Πέτρου: τους συμφέρει το ψέμμα, πως τάχα "η ΕΟΚΑ σκότωσε τον Μιχάλη Πέτρου" ενώ ο φόνος ήταν σαφέστατα ΕΚΤΟΣ αποστολής και χωρίς διαταγές.
Η πολιτική ευθύνη που φέρει ο Γ. Γρίβας Διγενής για τον φόνο μπορεί να μετριάζεται από την απειρία του, αλλά δεν συγχωριέται. Συχνά το λέμε πως ο ηθικός αυτουργός είναι πιο ένοχος από τον φυσικό αυτουργό, αλλά εδώ... μπλέκονται τα πράγματα. Σίγουρα ο Διγενής ΔΕΝ είχε διατάξει τον φόνο αυτού του αθώου ανθρώπου. Άρα δεν είναι ηθικός αυτουργός. Αλλά με την ξεροκεφαλιά του έπεσε σε μια πολύ έντεχνα στημένη πολιτική παγίδα• έστειλε ένοπλους αντάρτες σε αρκετά περιστατικά όπου ΑΛΛΟΙ - άοπλα, ενεργά μέλη της εθνικόφρονος παράταξης και της Αριστεράς από κοινού - έπρεπε να είχαν διαχειριστεί τα περιστατικά, και άφησε ένα εικοσάχρονο διοικητή μιας μικρής μονάδος ενόπλων χωρίς καθοδήγηση ή εκπαίδευση για ορθή διαχείρηση και προπάντων για αποκλιμάκωση της κρίσης• χωρίς σαφείς διαταγές για το "τι θα γίνει αν δεν είναι εφικτό να συμπληρωθεί η αποστολή;" ή για το "ποιό είναι το όριο βίας και οι κανόνες εμπλοκής;" ή για το "σε ποιό σημείο πρέπει να αποχωρήσουμε από το συμβάν;" Όλα αυτά ήταν αδιευκρίνηστα και συνέβαλαν στο να γίνει ο φόνος.
Στα δικά μου μάτια, εκείνος που κατέχει την πολιτική γνώση και πείρα για τέτοια θέματα, φέρει και την πιο πολλή ευθύνη. Με άλλα λόγια, βρίσκω ότι αυτοί που κατείχαν την πολιτική γνώση και πείρα που έστησαν την πολιτική παγίδα (την τεχνητή δημιουργία τέτοιων συγκρουσιακών περιστατικών) είναι πολύ πιο ένοχοι από τον Γρίβα - ο οποίος βέβαια δεν μπορεί να αθωωθεί, η πολιτική ηλιθιότητα δεν αποτελεί ελαφρυντικό.
Και για να επιστρέψουμε στο σχεδόν απηρχαιωμένο πλέον δίδαγμα "Cui Βono"... αν θέλουμε να δούμε ποιός φέρει την μεγαλύτερη ενοχή για το έγκλημα, ας δούμε ποιός οφελείται από αυτό. Καθώς και το ποιός διαχρονικά προσπαθεί να εκμαιεύσει πολιτικά οφέλη από αυτό το τραγικό συμβάν. Το "ποιός;" δεν θα απαντηθεί με το όνομα ενός συγκεκριμένου ατόμου, παρ' όλον που κάποια ονόματα είναι γνωστά: αφορά σκοτεινούς και σιχαμερούς κύκλους που επηρεάζουν την ιστορία του τόπου μας από τότε, καθώς και μικρόψυχους ακόλουθους των ως σήμερα.
Και πως βρέθηκα να ασχολούμαι με αυτό το θέμα;
Βρέθηκα εδώ πρώτα λόγω της μεγάλης εκτίμησης που αισθάνομαι για τον Πέτρο Πέτρου, γιό του Μιχάλη Πέτρου, η οποία εκτίμηση με έσπρωξε να ερευνήσω από μόνος μου το θέμα όσο πιο καλά μπορούσα. Δεύτερο, ο σεβασμός μου για την ΕΟΚΑ είναι μεγάλο κίνητρο για μένα ώστε να συμβάλω και εγώ όσο μπορώ στις οφειλόμενες πολιτικές και ιστορικές διευκρινήσεις και τοποθετήσεις. Τρίτο, παρ' όλο που αναγνωρίζω και τιμώ τον Γεώργιο Γρίβα Διγενή ως τον Αρχηγό της ΕΟΚΑ 55-59 και της ΕΟΚΑβ, στης οποίας τον αντιχουντικό κλάδο υπηρέτησα για ένα διάστημα ενώ ήμουν και ενεργό μέλος της Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης και της Ενωτικής Παράταξης της εποχής, αναγνωρίζω πως η τιμή και υπόληψη αυτού του ανθρώπου ΔΕΝ θα διασωθεί ακέραια αν εμείς που τον τιμούμε δεν καταθέτουμε δημόσια και την κριτική μας αντίληψη για τα λάθη και τις ευθύνες του [3]. Είναι μερικά χρόνια τώρα που στριφογυρίζουν μέσα μου αυτές οι ανησυχίες• σήμερα ωρίμασε για μένα ο χρόνος να ειπωθούν δημόσια.
Ο Διγενής είχε άξιους άνθρωπους δίπλα του που θα μπορούσαν να τον είχαν καθοδηγήσει ώστε να ελιχθεί ορθά - και αναίμακτα - ώστε να διαχειριστεί τις εντάσεις ανάμεσα στον λαό που προκαλούσαν κάποιοι με τις πολιτικές χειραγωγήσεις αθώων ανθρώπων που δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τους μοχλούς και τις παρασκηνιακές τους κινήσεις. Αλλά ΔΕΝ άκουγε! Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια της περιόδου 72-74 ήμουν μάρτυρας πολλών περιστατικών όπου απελπισμένοι συνεργάτες του Διγενή κτυπούσαν μεταφορικά τα κεφάλια τους στον τοίχο με απόγνωση για το ότι ο Γρίβας είχε ενώπιον του τις ορθές λύσεις για πολλά από τα προβλήματα του αγώνος και της επερχόμενης εμφύλιας σύγκρουσης, μα... δεν άκουε. Το πόσες φορές άκουσα τις φράσεις "είναι ξεροκέφαλος", "δεν ακούει", "άλλα λέμε, άλλα καταλάβει", "μαζί μιλούμε χώρκα καταλάβουμεν", "έσπασα", και "μα... πως θα διεξαχθεί αγώνας με έτσι νοοτροπίες;"... είναι απροσμέτρητο. Και όλα αυτά από τους πιο αφοσιωμένους του συνεργάτες. Κάποιοι μόλις είχαν έλθει από το κρυσφήγετο του, άλλοι τον είχαν δει εβδομάδες ή και μήνες πιο πριν. Η εικόνα ήταν παρόμοια.
Σέβομαι την μορφή του ως Αρχηγός του αγώνα, αλλά αναγνωρίζω πως έπρεπε να είχε εισακούσει τις συμβουλές των πολύ πιο γνωστικών για πολιτικά θέματα ανθρώπων μες την παράταξη. Αυτό ισχύει και για τις δύο περιόδους συγκρούσεων, και το 55-59, και το 72-74.
Άνθρωποι όπως τον Μιχάλη Πέτρου, που ήταν μέχρι και την τελευταία του ανάσα ενεργό μέρος του αγωνιζόμενου μας λαού, είναι πολύτιμοι. Και όταν χάνονται, μένει μια τρύπα μες το σώμα και την συλλογική ψυχή του λαού που δύσκολα μπορεί να κλείσει. Μόνο μια Συμφιλίωση βασισμένη στην παραδοχή ευθυνών από τις εκατέρωθεν ηγεσίες των παρατάξεων μπορεί να φέρει κάποια υπέρβαση - αλλά αυτό δεν μπορεί να πραγματωθεί ενόσω υπάρχουν κύκλοι και άνθρωποι που επενδύουν στο μίσος και την συντήρηση της διχόνοιας. Τώρα βέβαια οι ηγέτες της τότε εποχής έχουν όλοι παρέλθει• απομένει στους πολιτικούς των απογόνους να δείξουν υπευθυνότητα και πολιτική υπεροχή.
Πέτρος Ευδόκας,
petros@cyprus-org.net
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Σημειώσεις
[1].
■ "ON THE CORRECT HANDLING OF CONTRADICTIONS AMONG THE PEOPLE"
https://www.marxists.org/reference/archive/mao/selected-works/volume-5/mswv5_58.htm
και:
■ ON CONTRADICTION
https://www.marxists.org/reference/archive/mao/selected-works/volume-1/mswv1_17.htm
[2].
Αυτό παραδέχεται και το "ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ – ΔΙΓΕΝΗ” όπου αναφέρει ότι διάφοροι άλλοι ίδρυσαν δικές τους οργανώσεις "Χ", αλλά με τις οποίες ο Γρίβας δεν είχε καμία σχέση. Αναφερόμενο στο λεκανοπέδιο Αττικής, το Ίδρυμα γράφει:
"...
η Οργάνωση ουδέποτε διέθετε δυνάμεις εκτός λεκανοπεδίου"
https://digenisidrima.gr/%ce%b4%ce%b9%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%ae%cf%82/%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%ae%cf%82-%ce%b7-%ce%b4%cf%81%ce%ac%cf%83%ce%b7-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%87/
[3].
Για τις περιπέτειες μου με την ΕΟΚΑβ μπορείτε να δείτε περιληπτικά εδώ:
ORAL HISTORY ARCHIVE | Evdokas Petros / Ευδόκας Πέτρος
http://www.frederick.ac.cy/research/oralhistory/index.php?option=com_content&view=article&id=66:evdokas-petros-male-1958-new-yorkusa-cypriotamerican-greek-cypriot----1958----&catid=2:archive&Itemid=9
Επίσης, παρακαλώ ψάξετε για το μακροσκελές μου κείμενο με τίτλο:
■ "Κινήσεις μέσα στις σκιές: Πολυτεχνείο ~ Κύπρος ~ ΕΟΚΑβ
• Μυστικά που δεν επιβάλλεται πλέον να παν μαζί μου στον τάφο
•Το μετέωρο βήμα μες τα σκοτεινά και τη θολούρα"
...όπου παρατίθενται λεπτομέρειες που ουδέποτε δημοσιεύτηκαν πουθενά αλλού.
Μέρος της έμπνευσης για αυτό το κείμενο προέρχεται από την φλογερή και συγκλονιστική
Joan Baez που σε πράξη αλληλεγγύης με τον ελληνικό λαό ενάντια στη δικτατορία της χούντας τραγούδησε το ποίημα με τίτλο "
Ο Αντάρτης / The Partisan". Στην εκδοχή της η Τζόαν Μπαέζ τελειώνει τραγουδώντας ελληνικά:
■ "
Άνεμοι, άνεμοι σφυρίζουν
στους τάφους άνεμοι σφυρίζουν
έρχεται η Λευτεριά,
και εμείς μαζί, απ' τα σκοτάδια"
Joan Baez -
The Partisan (live in France, 1973)
https://www.youtube.com/watch?v=fe8C_LpI_zQ
Μουσικά, αυτή η εκδοχή είναι καλύτερη:
The Partisan
https://youtu.be/_KcKOeEwAaQ
Η μουσική είναι γραμμένη από την
Anna Marly, οι πρωτότυποι στίχοι στα γαλλικά από τον Αριστερό αντιστασιακό ηγέτη του αντάρτικου
Emmanuel d'Astier de la Vigerie, και η μεταγλώττιση στα αγγλικά από τον
Hy Zaret.
Αλλά η εκδοχή που κυριολεκτικά σφάζει είναι αυτή που τραγουδά η
Buffy Sainte Marie:
"
Song of the French Partisan"
https://www.youtube.com/watch?v=ms2oSvejYMQ
Και ίσως
η ολοφάνερα και απροκάλυπτα Κομμουνιστική εκδοχή της
Επαναστατικής Νέας Αριστεράς να είναι ο καλύτερος επίλογος για αυτό το σημείωμα - εδώ τραγουδά η
Esther Ofarim:
Partisan
https://www.youtube.com/watch?v=lL3kbyLfC1c
~~~~~~~~~~~~~~~~~~